UITP Türkiye Konferansı 21-22 Şubat 2013'de İzmir'de yapılıyor

- Türkiye’de toplu taşımacılık hızla gelişmekte, yeni yatırımlar söz konusu. Yerel yönetimler ve merkezi yönetim bu konuyu oldukça önemsemektedir. Birçok belediye başkanımızın ajandasının en önemli konusu toplu taşımacılık. Özellikle toplu taşımacılık altyapısına büyük yatırımlar yapılıyor. Birçok kentimizdeki altyapı hamlesi hızla devam ederken toplu taşımacılığın sektörleşmesi için yasal ve kurumsal çerçevenin geliştirilmesi de büyük önem taşıyor. 

- Avrupa ülkeleri ile mukayese ettiğimizde toplu taşımacılık sistemimizin henüz istenen düzeyde olmadığını rahatlıkla görüyoruz. Birçok Avrupa ülkesi toplu taşımacılık altyapısındaki temel gelişimi II. Dünya Savaşı sonrası tamamladı. Bugün Londra metrosunun uzunluğu 400 km.den fazla. Ancak şu anda o ülkelerde gelişim büyük ölçüde durmuş, Türkiye gibi ülkeler gelişimde liderliği üstlenmiş vaziyette.  Ülke olarak özellikle müteahhitlik sektörümüzün gelişmişlik düzeyi aşikar. Bugün kentiçi raylı sistemler alanında hatların yapımında endüstri kuruluşlarımız çok deneyim kazandılar ve bölgedeki birçok ülkede başarıyla faaliyet gösteriyorlar. Aynı şekilde toplu taşımacılık işletme ve bakım alanlarında da teknik olarak yetkinliğimizin iyi düzeyde olduğunu söyleyebiliriz. Ancak, Türkiye'de toplu taşımacılık; organizasyon, kurumsal ve yasal açıdan hala sıkıntılı. Toplu taşımacılık henüz bir sektör olarak yerleşmiş durumda değil. 

- İşbirlikleri birçok alanda gerçekleştirilebilir. Bu alanlar bilgi ve deneyimin paylaşımından ortak satın alma programlarına veya ortak bilet sistemlerine kadar geniş bir yelpaze içerisinde sıralanabilir. 

- Bugün dünya genelinde kentlerimizi ve kentiçi ulaşımı etkileyen bazı ana trendler ile karşı karşıyayız. Dünya genelinde kent yaşamını etkileyen bu ana trendlerin başında şüphesiz ki hızlı nüfus artışı geliyor. Yaşanan büyüme ile 1950-2000 yılları arasında dünya nüfusunun ikiye katladığı gözüküyor ve bu artış özellikle gelişmekte olan ülkelerde çok daha yoğun olarak görülüyor. Sadece dünya nüfusu artmakla kalmıyor, şehirlerde yaşayanların oranı ve kentleşme de çok hızlı biçimde artıyor. 1800 yılında dünya nüfusunun sadece yüzde 3’ü kentlerde yaşarken, 2010 yılı itibarıyla ise bu oran yüzde 50’nin üzerine çıkmıştır. Sektörü etkileyen en önemli trendlerden birisi ise nüfus artışının çok daha üzeride bir oranla özel araç sayısında artış yaşanması. Tabii, burada ekonomik gelişmenin de özel araç kullanımın artışında ciddi bir payı söz konusu. Gayrisafi Milli Hasıla’da meydana gelen yüzde 1’lik artış, ulaşıma talebi yüzde 1,5 arttırıyor. Artan gelirle birlikte seyahat alışkanlıklarında özel araç kullanımına doğru bir kayma yaşanıyor. ABD'de 1995-2006 yılları arasında nüfusta yüzde 12 oranında bir artış görülmüşken özel araçla yapılan toplam mesafe bunun iki katı, yani yüzde 24 artmıştır. Sadece nüfus ve özel araç kullanımı değil; dünya bugün, kısıtlı kaynaklarımız açısından da büyük sorunlarla karşı karşıya. Enerji konusu, şüphesiz ki günümüz dünya siyasetinin şekillenmesindeki en önemli belirleyici faktörlerin başında geliyor. Enerji kullanımı ile birlikte andığımız ve son yıllarda büyük önem kazanan çevre ve iklim değişikliği hususu, bizleri bugünkü nesillerin ihtiyaçlarını karşılarken gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılama becerilerini kısıtlamayacak çözümler bulmaya doğru sürüklüyor. Dünya genelinde yaşanan finansal krizler ve sosyal değişimleri de sektörümüzü etkileyen diğer ana trendlerin içerisinde sayabiliriz.

Tüm bu trendler göz önünde bulundurulduğunda; günümüz, kentlerimiz için ekonomik kalkınma ve refah oluşturmanın bir sonraki aşamasına dönük yeni altyapı oluşturmada kaçırılmaması gereken fırsatlar dönemidir. Kentiçi ulaşım açısından bu durum, özel araç kullanımını yaygınlaştırarak kentlerdeki sorunları şiddetlendirmekten ziyade toplu taşımacılığa öncelik verilmesi gerektiğini göstermektedir. 

• Kent Ekonomisini Güçlendirir!

• Trafik Sıkışıklığını Azaltır!

• Dünyanın Nefes Almasını Sağlar!

• Herkes için Ulaşım İmkanı Sağlar!

Toplu taşımacılığın kentlerimizde ekonomik, sosyal ve çevresel bu faydalarını inceledikten sonra toplu taşımacılığı nasıl yaygınlaştıracağımızı, bu alanda neler yapmamız gerektiğini ciddi biçimde konuşmamız gerekiyor. 

1) Vizyonel Entegre Kent Politikalarının Geliştirilmesi 

2) Ödül ve Ceza Yöntemlerinin Kullanımı ile Akıllı Talep Yönetimi 

3) Sektör için Yeni Bir İş Kültürünün Oluşturulması 

4) Artan Hizmet Kalitesi ve Bir Yaşam Tarzı Oluşturulması 

5) Sürdürülebilir Finansman. 

Tabii, beş bileşen ana stratejik bileşenler, bunların her birinin altında, taktik ve operasyonel düzeyde yapılması gerekenler ve atılması gereken somut adımlar var. Dünya genelindeki tüm kent yönetimlerinin gelecekte daha yaşanılabilir kentlere sahip olabilmemiz için bu 5 temel unsura dikkat ederek kendi kentiçi ulaşım stratejilerini geliştirmeleri gerekiyor.

- Çevre ve ulaşım sektörünün ilişkisi bugün en önemli tartışma maddelerinden birisi. Dünya genelinde toplu taşımacılıkla ilgili enerji talebi 1950'li yıllardan bu yana 5 kat arttı. Avrupa Birliği ülkelerinde toplam enerji tüketiminin yüzde 30'u, ve sera gazı salınımlarının yüzde 30'u ulaştırma sektöründen kaynaklanmaktadır. Araç ve yolculuk sayılarındaki artış yeni temiz teknolojilerdeki gelişimin önüne geçmiştir. Yani teknolojinin gelişmesi nedeniyle ortaya çıkan çevre dostu sistemlerin getirdiği çevresel verimlilik ulaşım talebindeki artış nedeniyle toplamda bir faydaya dönüşmemektedir. Bu bağlamda, özel araçlara göre çok daha çevre dostu olduğunu söyleyebileceğimiz toplu taşımacılığın giderek yaygınlaştırılması büyük önem taşıyor. Toplu taşımacılık sektöründe de özellikle otobüs sistemlerinde son dönemde çevre dostu uygulamalar açısından büyük atılım yaşandı ve yaşanacak. Gelinen noktayı yeterli görmek mümkün değil, çünkü hala eski teknoloji ile çalışan, emisyon seviyeleri yüksek araçlar kentlerimizde faaliyet gösteriyor ve aynı zamanda da teknolojinin gelişmesi gereken birçok alan bulunuyor. 

UITP olarak kendi üyelerimiz arasında başlattığımız bir uygulama var. Özellikle çevre yönetimi alanında ciddi faaliyetleri bulunan kurumlarımız UITP Sürdürülebilir Gelişme Beyannamesini imzalayarak bu alandaki taahhütlerini resmileştiriyorlar. Bu beyannameye bir nevi toplu taşımacılık sektörünün Kyoto protokolü diyebiliriz.  Halihazırda bu beyannameye dünya genelinden 150 civarında kurum imza attı ve bu imzaları ile sürdürülebilir gelişmeyi karar verme mekanizmalarının önemli bir parçası haline getireceklerine ve sürdürülebilir gelişme alanında raporlama ve denetleme mekanizmalarını kuracaklarına yönelik taahhütte bulundurlar.

- Yurtdışındaki bazı ülkeler kadar etkin olduğumuzu söylemeyiz. Ancak çok hızlı biçimde büyüyoruz. Toplu Taşımacılık ve UITP acısından bakacak olursak, Türkiye’de toplu taşımacılık hızla gelişmekte, yeni yatırımlar söz konusu. Bu, Türkiye'nin UITP içerisindeki üye sayısının ve etkinliğinin de giderek artmasına neden oluyor. Türkiye son yıllarda UITP içerisinde en hızlı büyüyen ülkelerden birisi oldu. Üye sayısındaki büyüme ile paralel olarak UITP içerisindeki çeşitli kurullarda Türk temsilcilerin sayısı ve etkinliği de artıyor.

- UITP olarak Türkiye'nin farklı kentlerinde periyodik olarak toplu taşımacılık konferansları düzenliyoruz. En son 2011 yılında Kayseri'de Kayseri Büyükşehir Belediyesi ile işbirliği halinde toplu taşımacılığın organizasyonu ve finansmanı temasıyla düzenlediğimiz bu konferans serimizin yeni adımı 21-22 Şubat 2013'de İzmir'de İzmir ESHOT Genel Müdürlüğü ve İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (İESOB) ev sahipliğinde kentiçi ulaşımda ücret yönetimi teması ile gerçekleştireceğiz. Konferansa yerli ve yabancı 300'e yakın kentiçi ulaşım profesyoneli katılacak. Toplu taşımacılık hizmetinin etkin biçimde sunulması ve yolcu memnuniyetinin sağlanması, kentlerimizde toplu taşımacılıkta ve toplu taşımacılığın entegre biçimde sunulması gereken diğer ulaşım türlerinde doğru bir ücret yönetim sistemi kurulması ile mümkün olabilmektedir. Kentiçi ulaşıma dair ücret politikaları, yasal düzenlemeler, ücret yapısı, teknoloji ve operasyon sektörün yıllardır üzerinde yoğun olarak çalıştığı hususlar olarak karşımıza çıkmaktadır. 

- UITP Dünya Kongresi ve Fuarı kentiçi ulaşım alanında dünyada düzenlenen en büyük etkinlik. Bu etkinliğe 10000'den fazla sektör uzmanı katılıyor. Bu etkinliğin 60’ıncısı 26-30 Mayıs 2013 tarihlerinde Cenevre'de düzenlenecek. 61. UITP Dünya Kongresi ve Kentiçi Ulaşım Fuarı ise 2015 yılında İtalya'nın Milano kentinde EXPO 2015 ile eş zamanlı düzenlenecek. 2017 yılındaki organizasyon ile ilgili olarak ise aday kentler arasında seçim süreci devam ediyor. Etkinlik çok büyük olduğundan en az 3 yıllık sıkı bir hazırlık süreci gerektiriyor. Başvurumuz sonrasında İstanbul aday kentler arasına girdi. İstanbul, böyle bir etkinliğin düzenlemesi için büyük avantajlara sahip olsa da UITP Dünya Kongresi ve Kentiçi Ulaşım Fuarını İstanbul'da düzenleyebileceğimiz bir tesis yok. Etkinliğimiz için asgari 35.000 m2 fuar alanı, yanında en büyüğü 2000 kişilik olmak üzere çeşitli sayıda konferans salonu gerekiyor. İstanbul'da maalesef bu büyüklükte fuar alanı ve konferans salonunu aynı anda bulabileceğiniz bir tesis bulunmuyor. Kongre Vadisi, İstanbul Fuar Merkezi, TÜYAP, Sütlüce Kongre Merkezi gibi birçok yeri inceledik. İstanbul'un olimpiyatlara adaylığı ve son dönemde devletimizin bu alanlarda gerçekleştirdiği büyük atılımlarla yakın zamanda bu tesis altyapınsın da tamamlanması durumunda İstanbul için tekrar başvuruda bulunabiliriz. Bu durumda İstanbul için olabilecek ilk tarih 2019 yılı. 

Her ne kadar kısa vadede UITP Dünya Kongresi ve Kentiçi Ulaşım Fuarını Türkiye'de düzenleyemeyecek de olsak önümüzdeki kongrelerde Türkiye toplu taşımacılık sektörü olarak aktif olarak yer alacağız. 26-30 Mayıs 2013 tarihlerinde Cenevre'de düzenlenecek 60. UITP Dünya Kongresi ve Kentiçi Ulaşım Fuarında Türkiye'de toplu taşımacılığın gelişiminin konuşulacağı özel bir oturum düzenlenecek. Bu oturumda ülkemizdeki toplu taşımacılık kurumlarının tepe yöneticileri konuşmacı olarak yer alacaklar. Türkiye oturumunun olduğu gün diğer bazı oturumlarda da Türkçe simültane tercüme hizmeti sunacağız. Bu durumda sektörden farklı kesimlerinde etkinlikten yararlanma imkanını yükseltecek. 

30'dan fazla ülkeden 150 üst düzey konuşmanın yer alacağı kongremizde; sektör regülasyonu, finansman, bakım ve işletme, büyük yatırım projelerinin yönetimi, IT & ücret yönetimi, performans yönetimi gibi sektörün gündemindeki ana konular tartışılacak. Farklı alanlarda teknik gezilerin düzenleneceği konferansın fuar kısmında ise sektörün önde gelen tüm endüstri kuruluşları stantlarında sektör profesyonelleri ile buluşacaklar.

- Uluslararası Toplu Taşımacılar Birliği (UITP) 2009 yılı Haziran ayında toplu taşımacılığın ekonomik gelişmeye olan katkısını, trafik sıkışıklığının önlenmesi ve herkes için ulaşım imkanı sağlanmasındaki rolünü göz önünde bulundurarak  dünya genelinde toplu taşımacılığın pazar payının 2025 yılına kadar iki katına çıkarılması için bir strateji ortaya koymuştur.  Bu strateji toplu taşımacılık alanındaki tüm paydaşların (merkezi yönetimler, idareler, işletmeciler, tedarikçiler ve yatırımcılar) entegre biçimde yapması gerekenleri belirtiyor.  Bu strateji dokümanının tamamı “Toplu Taşımacılık: Akıllı Yeşil Çözüm” adı altında UITP web sitesinden Türkçe olarak edinilebilir: http://www.uitp.org/advocacy/public_transport.cfm    

UITP üyeleri kentlerdeki ulaşım arzını arttırmak için çeşitli projeler geliştirerek bu alanda liderlik göstermektedirler. Toplu taşımacılık projelerinin dünya genelindeki en büyük destekçisi olarak UITP, bu alandaki en iyi uygulama örneklerinin paylaşılması ve başka yerlerde de benzer projelerin gerçekleştirilebilmesine öncülük edilmesi adına UITP “Grow with Public Transport” ödülleri adı altında bir yarışma düzenlemeye karar vermiştir.

Sektörün, toplu taşımacılığın gelişimine ve pazar payının arttırılmasına katkı sağlayan yenilikçi projeleri UITP Toplu Taşımacılık X 2 Stratejisi kapsamında değerlendirmeye alınacak ve kazananlar 26-30 Mayıs 2013 tarihlerinde Cenevre'de düzenlenecek 60. UITP Dünya Kongresi ve Kentiçi Ulaşım Fuarında açıklanacak.  

Ulusal ve uluslararası olmak üzere iki ayrı kademede düzenlenecek yarışma ile ilgili detaylara http://growpublictransport.org/2013-edition/ adresinden erişilebilir. Başvuru için son tarih 27 Şubat 2013.

Başvuru süreci ile ilgili soruları olan sektör kuruluşları, UITP Türkiye Ofisi ile irtibata geçebilirler. ■

ÖNE ÇIKANLAR