09.07.2020, 11:49
İleri Toplum
Refah toplumuyla, geri kalmış toplumlar arasında farkların din, dil, ırk, coğrafya gibi etmenlerden değil, zihniyetten ve bu zihniyetin hayata geçirdiği çok önemli bazı uygulamalardan kaynaklanır. Batı toplumlarının ilerlemesi için gerekli altı özelliğin hepsinin bir arada var olması, toplumun uygar olmasını sağlar ama bir tanesinin bile eksik olması, o toplumun medeniyetten uzaklaşması için yeterlidir.
1. Adil Rekabet: Bireylerin ve şirketlerin adil bir şekilde yarışmasını sağlayan kurallar koyarak “iyi olanın kazandığı” ortamlar yaratan toplumlar ilerler. Tersine, eğer bir toplum, yarışma ortamını kaldırıp ülkeyi yönetenlere yakın olanları teşvik ederse, toplum geriler ve fakirlik hâkim olur. Bizim gibi toplumlarda iyi olandan çok, yönetenlere yakın olan kazanır. Sonuçta kazanan bir avuç insan olur ve refah topluma yayılamaz.
2. Bilimin üstünlüğü: Matbaanın icadından 18.yüzyılın sonuna kadar Batı toplumları, matematik, fizik, kimya, biyoloji ve astronomide büyük ilerlemeler kaydettiler. Daha önce Doğu’nun tekelinde olan Bilim, Avrupa’da gelişmeye başladı. Matbaa, Osmanlı topraklarına 50 sene sonra geldi. Bilimsel devrimleri ıskalamak Osmanlı’ya ve devamı olan Türkiye’ye çok büyük kayıplar yaşattı. Batı, Aydınlanma çağıyla başlayan dönemde akılcılığı yüceltirken bizim gibi toplumlar akılcılıktan uzaklaştı ve medeniyetin gerisinde kaldı.
3. Hukukun üstünlüğü ve mülkiyet hakları: Batı toplumları kanun ve kurallar koyup bunlara istisnasız herkesin uymasını sağladıkları için ilerlediler. Geri kalmış toplumlarda ise imtiyazlı olanlar, rütbesi olanlar, iktidara yakın olanlar kanunlar önünde eşit değil, üstün oldular. Geri kalmış toplumlarda, polis ve mahkemeler, insanların sosyal statülerine göre farklı davrandı; bu toplumlar adaleti bir türlü tesis edemediler.
4. Modern tıp: Batı toplumları tıbbı geliştirip, tıbbın bütün nimetlerinden yararlandılar. Hem ortalama insan ömrünü hem de hayat kalitesini artırdılar. Sağlıklı ve uzun ömürlü bir toplum sayesinde bilgi birikimlerini kendilerinden sonraki kuşaklara aktarabildiler. Modern tıp sayesinde, salgın hastalıklara karşı mücadele edebildiler. İnsanların maddi refahı kadar, bedensel ve ruhsal sağlıklarını da güvence altına aldılar.
5.Serbest Piyasa Ekonomisi: Her bireye sayısız seçenek sunan serbest piyasa sistemi, ekonominin ve finansal araçların gelişmesini sağladı. Tüketime dayalı hayat tarzı, Batı uygarlığının hem itici gücü hem de simgesi oldu. İnsanlar daha çok tüketmek için daha çok kazanmak zorunda kaldılar; daha çok kazanmak için daha çok çalıştılar. Bu düzen, ekonominin büyümesini ve toplumsal refahın artmasını sağladı.
6. İş ahlakı: Gelişmiş toplumları diğerlerinden ayıran en önemli özelliklerden birisi, çalışma kültürü ve iş ahlakıdır. Batı toplumları, daha çok çalışanı, daha çok üreteni, daha iyi performans göstereni yüceltti. Yönetici ile en iyi ilişki içinde olanı değil, işini en doğru, en iyi yapanı yükseltti. Bir toplumun gelişmesi, ancak çalışma arzusu duyan, işini iyi yapan, işinin hakkını veren, üretken insanlarla mümkün olur.
Batı Medeniyetleri seviyesine yükselmek, sadece Batılı gibi yaşamaktan ibaret değildir. Bir toplum Batılı gibi giyinir, batılı gibi yaşar, batılı gibi tüketirse medeni bir toplum olmaz.
Keşke sadece tüketmek ve Batılı bir hayat tarzını benimsemekle medeni bir toplum seviyesine ulaşmak mümkün olsaydı. ■
15
açık
