Kemal Erdoğan: Varan Turizm’den ayrılmam tamamen manevi

Özel Haber / Erkan YILMAZ

Varan Turizm, 9 Temmuz 2020’de Çırağan Sarayı’nda düzenlenen basın toplantısı ile seferlere başladığını duyurmuştu. Varan Turizm’in direksiyonun başında ise şehirlerarası yolcu taşımacılığının en önemli profesyonel yöneticilerinden Kemal Erdoğan yer alıyordu.

Yönetim içerisinde bazı görüş ayrılıklarının oluştuğu duyumları vardı, sonunda Kemal Erdoğan Varan Turizm’den ayrıldı. Taşıma Dünyası, bu ayrılığı, 10 Ekim 2020 tarihinde ilk duyuran yayın oldu.
Kemal Erdoğan’la bir araya gelmek ve neler yaşandığını öğrenmek istedik, ama Kemal Erdoğan biraz zaman istedi. Ayrılık haberinin çıkmasından 16 gün sonra 26 Ekim Pazartesi günü Kemal Erdoğan ile konuştuk. Ayrılığın nedenlerinin yanı sıra sektördeki mevcut durumu da değerlendirme imkanı bulduk görüşmemizde.

Biz işe de, hayata da farklı bakıyoruz
“Yaşadığımız bu ayrılıkta matematik ile ilgili bir sorun yoktu” açıklaması ile konuşmasına başlayan Kemal Erdoğan şunları söyledi: “Biz Varan’ı çok kısa süreliğine, pandeminin 6 ayına, sorunlu bir yılın içerisine hapsolmuş bir şekilde kurgulayarak yola çıkmadık. Bizim hedeflerimiz çok yüksekti. Taşların yerinden oynaması söz konusuydu. Bu yol ayrılığında matematiksel veya ekonomik hiçbir neden yok. Bu tamamen manevi bir karardır.  Kendi etik kurallarıma uymak adına, kendi etik koduma uymayan olayların bir parçası olamamak adına ortaklıktan ve görevimden ayrıldım. Bunun hiçbir maddi nedeni yok. 
Ben mevcut  yönetim ile işe de hayata da farklı bakıyorum. Umarım bundan sonra Varan çok başarılı olur. Varan benim için değerli bir marka. Başarısız olması en çok beni üzer.”

İnandığım projeydi
30 yıllık profesyonel yöneticilik hayatı olduğunu ve Varan projesine inandığı için bu işin içinde olduğunu belirten Erdoğan, “Ben bu projeye, inandığım için girdim. Ben, matematik hatası, yanlış iş kurgusu ya da işler umduğumuz gibi iyi gitmedi diye değil, manevi nedenlerle ayrıldım. Nitekim çok kısa sürede oldukça başarılı bir nüve iyi iş ortaklarından oluşan bir ağ oluşturmayı başardık.  İşe başladığımız tarihten haftalar sonra 30 yakın noktadan kalkış yapar ve yaklaşık 75 noktada bilet satar duruma gelmiştik” dedi.

Kriz derinleşecek
Kemal Erdoğan, pandemiyle birlikte yaşanan krizin çok kısa bir süre içerisinde atlatılacağını bekliyor: “2021 yılında taşımacılık sektöründe belirli farklılıklar göreceğiz. Kapalı olan üniversiteler pandemi nedeniyle açılmazsa bu kriz daha da derinleşecek.

Ancak üniversiteler açıldıktan sonra yavaş yavaş düzelmelerin başlayacağını ve 2021 Nisan ayı ile birlikte sektördeki normalleşmenin daha da hız kazanacağını düşünüyorum. Yolcu hareketliliği eski dönemlerdeki yüzde 80 seviyelerine geldiğinde ancak otobüsçüler için iyi dönem başlamış olacak. Bu iyi halin de çok kısa süreceğini de düşünmüyorum. Çünkü sektördeki otobüs kapasitesi yüzde 30-35 oranında azalmış durumda. Bu genişleyen talep seviyesine, mevcut otobüs kapasitesi yeterli olmayacak. Son 3 yılda satılan yeni otobüsler çok kısıtlı. İkinci el otobüslerin bir bölümü de ihraç edildiği için otobüs sayısı azaldı. Şu an talep çok az, arz çok fazla.

Bilet fiyatları da artacak
Normal yılda, 100 km üzerinde, 135-140 milyon yolcu bekleriz bizim sektörde. Daralan ve 65-70 milyona kadar gerileyen yolcu sayısının tekrar 100 milyonu geçdiğinde, bu sefer arz talep dengesi tersine dönecek ve yeteri kadar arz bulunamayacak. Herkes otobüs arayacak ve otobüs fiyatları ile bilet fiyatlarının artması kaçınılmaz olacak. Bu döneme kadar bu matematiği iyi çalıştıran, yeterli kaynağı olan ve bu kaynakları anlamlı kullanan kişiler için fırsat kapıları aranmaya başlayacak. Onun için ayrılığımın, ‘yolcu yoktu, yanlış zamanda başlandı’ gibi bir nedene bağlanmasından rahatsızım. Orta vadede sektörün de doğru yönetilen bir Varan’ın da iyi yerlere geleceğine inanıyorum. Türkiye’nin hakikaten değerli firmaları var. Bunların sayısı da az değil. Hem servis süreçleri hem de kriz yönetimleri ile bazı firmalar öne çıktı. Onlar için de çok iyi günler gelecek, bekliyorum. Sektörün önünde, sadece 6 aylık kadar bir sıkıntı olduğunu düşünüyorum. 2021 Nisan ayı ile her şeyin normalleşmeye başlayacaktır.” 

Sektörde değişim…
4 yıl aradan sonra sektöre geri döndüğünde ne gibi değişimleri fark ettiniz sorumuza Kemal Erdoğan’ın cevabı şu şekilde oldu: “Pek çok şey farklı değildi, keşke farklı olsaydı, keşke değişseydi. Sektöre döndüğümde, insanlarla bir araya gelmek hakikaten beni mutlu etti, çünkü neden bu sektörü sevdiğimi hatırladım. Çok candan ve çok sıcak karşılandık. Kısa sürede çok iyi bir organizasyon ve çok iyi bir altyapı kurduk. Türkiye’nin en iyilerini bulduk, çalıştık. Yaz döneminde 4 yıl aradan sonra 4 hafta sonunda otobüslerimiz dolmaya başladı. Doğru insanlarla çalıştık ve o doğru insanlar neden benim sektöre döndüğümü hatırlattı. İlişkiler samimi. Beklediğimin çok üzerinde bir teveccüh gördüm. Buna da minnettarım. Çok iyi karşılandık. Çok iyi niyetle yardım edildi.
Söylemeden geçemeyeceğim: Isparta Petrol bize kapılarını açtı, bilet satışında destek verdi. Kontur inanılmaz destek verdi benzer şekilde altyapısını bize açtı. Sektörde görmek istediğim yardımlaşmayı kısa süre de olsa yaşadım.

Çok hoş güzel anlar vardı. Sektörde çok değişen bir şey yoktu. Değişen şuydu: Pandeminin hemen sonrası beklentiler çok iyiyken, herkes bir şokla karşılaştı. Turizm taşımacılığı tarafından kayan otobüsler kısmen kaos yarattı. Bu arada tarifeli sefer yapan karayolunda düzenli çalışan araç sayısının da büyük oranda azaldığını gözlemledim. İnsanların her şeye rağmen başarılı olmak için çok çaba sarf ettiğini de gördüm. Bu covid pandemisi başladığında, Nisan ayında, ‘böyle devam ederse dünyadaki havacılık sektörünün yüzde 80’i batacak’ deniyordu. Bizde de çok paralel durum. Bizim sektör her şeye rağmen dayandı, çözümler üretti, re-finansman yaptı. Şeklini değiştirdi ve yürüdü. Hakikaten saygı duymak gerekiyor. Üstelik bu süreci yardımsız geçirdi.”
Keşke dönmeseydim’ dediniz mi? sorumuza ise Kemal Erdoğan’ın cevabı şu şekilde oldu: “Pişmanlık değerlendirmesi yapmak için erken. Şimdi daha soğukkanlı değerlendiriyorum. Her şeyin bir nedeni oluyor. Şer gördüğünüz bir şeylerde de hayırlar oluyor.  Zaman ne gösterir göreceğiz.”

Yeni iş yaşamı
Kemal Erdoğan, bundan sonraki iş yaşamına yönelik de açıklamalarda bulundu: “Sektör dışından birkaç şirkete yönetim kurulu danışmanlığı yapıyorum. Ayrıca uluslararası ticaret ile uğraşıyorum. Bunun meyvelerini almak için zaman gerekiyor ancak içinde bulunduğumuz dönem büyük ihracat fırsatları da sunuyor. An itibariyle nerede en yüksek katkıyı sağlayabilirsem orada olmak istiyorum. 
Hissedarlık başlamadan bitti 

Varan Turizm’de yola çıkarken ortak olmak üzere el sıkıştıklarını belirten Kemal Erdoğan, “Ancak maalesef gerçekleşmeden ticaret kaydına girmeden ortaklık da bitti. Karşılıklı sağduyuyla sorunları aştık, Varan’daki ortaklarımızla hâlâ görüşüyoruz. ■