Şehirlerarası Otobüslere Kış Lastiği
Trafikte 2020 hedefi:
Türkiye 31.07.2012 tarihli “Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi Eylem Planı” ile trafik ölümlerini 2020'ye kadar 2010'un yarısına indirmeyi hedefledi. 2020 sonunda bu hedef yakalanacak. Bu hedefe ulaşmak için Kış Lastiği önemli bir araç olduğu için stratejik plan hedeflerinden birisi 2015 yılı sonuna kadar Kış Lastiği mevzuatının Trafik Kanunu’na girmesiydi. Bu hedef iki yıl gecikmeyle ve özel otomobiller dışarda bırakılarak gerçekleştirildi.
KHK ve Kış Lastiği:
9.2.2017'de yayınlanan KHK’da 2918 sayılı Trafik Kanununa eklenen 65/A maddesi ile kışın ticari araçlara Kış Lastiği zorunluluğu getirildi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının 1.4.2017 tarihinde yayınladığı tebliğde M+S Lastiği Kış Lastiği olarak yorumlandı ve şehirlerarası otobüslerde sadece çeker dingilde M+S Lastiği olması yeterli görüldü.
M+S Lastiği:
“Her havada ve her yolda gidebilir” diye pazarlanan SUV’ların tüm tekerlerinde, kamyon ve çekicilerin çeker dingillerinde M+S lastikleri fabrika çıkışı olarak takılıyor. Her araç veya lastik üreticisinin kendi standartlarına göre üretilen ve uluslararası bir teknik mevzuatı olmayan M+S lastikleri, Almanya hariç, Orta Avrupa mevzuatlarında “kış şartları için uygun lastik” sayılıyor. M+S lastiklerinin bir sertifika veya standardı yok. Çok iyi olan istisnalar olduğu gibi, sipariş üzerine yaz lastiği üzerine M+S logosu vurulmuş uzakdoğu malı olanları da var.
AB ve Kış Lastiği:
AB’de Kış Lastiği zorunluluğu konusunda ortak bir karar yok; daha çok ulusal kararlar var. Almanya 1.1.2018’den itibaren motosiklet dahil tüm araçlara 3 tepeli dağ içinde kar tanesi (3PMSF) logolu Kış Lastiği zorunluluğu getirirken, Kuzey Avrupa ülkeleri Kış Lastiği ve belirli yollarda çivili kış lastiği istiyor. AB’de Kış Lastiği tanımında tek bir görüş var; 3PMSF.
Kışın Bolu’nun doğusu Orta Avrupa değil:
Ocak ve Şubat aylarında İç ve Doğu Anadolu’da buzlanma nedeniyle ne yazık ki ciddi ve ölümlü şehirlerarası otobüs kazaları oluyor. 1.4.2017 tarihli tebliğe göre şehirlerarası otobüslerin sadece çeker dingillerinde yeterli görülen M+S lastikleri kazaları önlemeye yetmiyor. Çünkü:
- İç ve Doğu Anadolu’nun iklimi M+S’in yeterli görüldüğü Orta Avrupa’dan daha sert, kışın Bolu’nun doğusu Orta Avrupa değil, Kuzey Avrupa iklimine daha yakın,
- 7ºC altında lastiğin sertleşmesi sonucu azalan yola tutunmayı artırmak için Kış Lastiği karışımındaki gibi kauçuğa Silika karışımı gerekli,
- Kış Lastiği otobüsün tüm tekerlerine takılmalı. Kış lastiğinin sadece çeker dingile takılması gitmesine, tüm tekerlere takılması gitmesine ve durmasına yarıyor.
2020-2021 kışı için acil iki öneri:
- Bolu’nun doğusuna gidecek şehirlerarası otobüslerin birinci ve üçüncü dingillerine yeni, çeker dingiline yeni veya kaplama 3PMSF (3 tepeli dağ içinde kar tanesi) logolu Kış Lastiği takılmalı,
- Çeker dingilde kaplama lastik kullanılacaksa lastik yanağında Kış Lastiği logosu ve ECE R 109 tip onayı damgası aranmalı ve geçerliliği mutlaka denetlenmeli.
Kış Lastiği = 3PMSF “M+S” ≠ Kış Lastiği Kış Lastiği = Risk Yönetimi
Alpay Lök / Mak. Y. Müh.
