İçişleri Bakanlığınca yürütülmekte olan trafik güvenliğinin arttırılmasına yönelik çalışmalar kapsamında halen 1 yıl olan ticari araç fenni muayene süresinin 6 aya düşürülmesi hususunun da yer aldığı belirtiliyor. Taşımacıların yükünü önemli ölçüde artıracak bu konu üzerinde durulması gerekiyor.
Fatura kabaracak
Halen otobüs, kamyon, çekici ve tanker için 223 TL, otomobil, minibüs, kamyonet, özel amaçlı taşıt, arazi taşıtı, römork ve yarı römork için 165 TL fenni muayene ücreti alınıyor. Yeni yılla birlikte bu rakamlarda artış söz konusu. Bu durumda taşıt başına ortalama 200 TL hesabıyla yaklaşık 5 milyon civarındaki ticari taşıtın zaten yaklaşık 1 milyar TL fenni muayene ücreti ödemesi gerekiyor. Süre yarıya inip muayene sayısı ikiye çıktığında taşıt başına ortalama 200 TL ve tüm ticari taşıtlar için 1 milyar TL ek yük gelecek. Toplam muayene faturası taşıt başına 400, tüm ticari taşıtlar için 2 milyar TL’ye yükselecek.
Buna değer mi?
Ölümlü veya yaralanmalı trafik kazalarının nedenleri arasında taşıt kusurları yüzde1’i geçmiyor. Daha fazla kilometre yapmalarına rağmen ticari taşıtların diğer taşıtlara göre çok çok fazla kazaya karışmaları da söz konusu değil. Bu durumda zordaki taşımacılara getirilecek ek yükün amaçlara hizmet edeceğinden şüphe duyuluyor. Bunun yerine taşıma ve trafik güvenliği için daha gerçekçi hedeflere yönelinmesi gerekli görülüyor.
Bazı istatistikler
• TUİK verilerine göre Eylül ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı toplam 18 milyon 616 bin 82 adet taşıtın yüzde 52,1’ini otomobil, yüzde 16,3’ünü kamyonet, yüzde 15,2’sini motosiklet, yüzde 8,6’sını traktör, yüzde 4,1’ini kamyon, yüzde 2,3’ünü minibüs, yüzde 1,1’ini otobüs, yüzde 0,2’sini ise özel amaçlı taşıtlar oluşturuyor.
• 2013 yılında ölümlü yaralanmalı trafik kazasına karışan toplam 251 bin 729 taşıtın yüzde 50,3’ü otomobil, yüzde 16,2’si motosiklet, yüzde 16,1’i kamyonet, yüzde 5,7’si kamyon yüzde 3,2’si minibüs, yüzde 2,9’u otobüs ve yüzde 5,6’sı diğer taşıtlardan oluştu.
• TUİK verilerine göre Türkiye’de 2013 yılında ölümlü yaralanmalı trafik kazasına neden olan toplam 183 bin 30 kusura bakıldığında kusurların yüzde 88,7’sinin sürücü, yüzde 9’unun yaya, yüzde 1’inin yol, yüzde 0,9’unun taşıt ve yüzde 0,4’ü yolcu kaynaklı. ■
Dr. Zeki Dönmez'in ilgili yazısı