30.07.2020, 10:35
Ulaşım kayıt dışına sürükleniyor
Önümüz bayram. Ufak, tefek hareketlilik var, ama beklendiği gibi değil. Geçen sene ile mukayese edilmeyecek ölçüde bir seviye yaşıyoruz. Burada Ulaştırma ve Altyapı Bakanımızdan, İçişleri Bakanımızdan, Sağlık Bakanımızdan uçaklarda ve kentiçi ulaşımda olduğu gibi, tedbirleri alalım ve hiç olmazsa Bayramda tam kapasite çalışalım diye TOBB üzerinden sektör meclisi olarak, federasyonlar olarak talepte bulunduk. Ama bir cevap alamadık. Belli ki bayram da böyle geçecek. Çünkü kaygılar var, endişeler var. Salgının yeniden sıçrama olasılığı var… Ama bu virüs uçaklarda sıçramıyor, kentiçi ulaşımda sıçramıyor. Nasıl oluyor, sorusunun cevabı yok... Kamu otoritesinin, personel servis araçlarına olan ihtiyacı ve yetersizliğinin söz konusu olması servislerde ve uçaklarda tam kapasite kullanımını getirdi.
Kâr etmek mümkün değil
Biz otobüslerde her türlü tedbiri alıyoruz. Bizim yolcumuz HES kodu ile seyahate çıkıyor. Kentiçi ulaşımda ise yolcunun bu anlamda bir taraması yok, yapılması imkanı da yok. Biz, buna rağmen yine yüzde 50 doluluk ile çalışıyoruz. Yine de talebimizi iletelim: Sektör tam kapasite ile çalışmazsa kâr etmesi mümkün değil. Geçtiğimiz 6 aylık dönemin zararı bir yana, önümüzdeki zararlar da ilave edildiğinde sektör çok ciddi bir ekonomik travma yaşayacak. 2021’e giderken her alanda normalleşmeye doğru adımlar atılırken biz normalleşemeyeceğiz. Otobüslerde kısıtlı kapasite kullanımı maalesef sıkıntı yaratmaya devam ediyor.
Korsan taşımacılık
Sektörün içinde bulunduğu sıkıntıların çözüm noktası bunlar değil. Hep söylediğimiz gibi Toplu Ulaşım Yasası’na ihtiyacımız var. Kanun ve Yönetmeliklerle değişiklik ihtiyacımız var. Burada hızlı bir güncelleme yapılması gerekiyor. Çünkü 17 yıldır sürekli değişen Yönetmelik, delikli torbaya döndü ve zamanın ihtiyaçlarını karşılayamaz hale geldi. Bu yüzden ulaşım sürekli kayıt dışına doğru sürükleniyor. Beylikdüzü’ne gittiğinizde resmen bir otogar gibi seferler düzenlendiğini görüyorsunuz. Aynı durum Anadolu yakasında Mehmetçik Vakfı tesisleri arkasından İzmit, Adapazarı, Gölcük, Yalova, Bursa’ya kayıt dışı seferler düzenleniyor. Kimse de hesap sormuyor. Giderek korsan ve kayıt dışı çalışma büyüyor. Bizim dilimiz aşınmıyor, bunu söylemeye devam edeceğiz. Ama Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı’nın vergi kaybının önlenmesi, ulaşımda adaletin ve hakkın sağlanması için buna bir çözüm bulması, kanun ve yönetmeliklerin bu tür faaliyetlere yönelik gerekli cezalandırmalarının uygulanması ve denetimlerin de çok sıkı yapılması gerektiğini düşünüyoruz.
Ulaştırma Bölge Müdürlüğü’nü bayramdan sonra bir ziyaret ederek, bu işe bir dur denilmesini isteyeceğiz. Bu hakkın sektöre teslim edilmesi gerekiyor. Dünyanın en iyi taşımacılığının yapıldığı ülkemizde, bu, giderek kaliteyi, taşıma konforunu yok etmeye başladı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Sayın Adil Karaismailoğlu’na da bir mesajımız olsun bu. Sayın Bakanım, her belge kendi yolcusunu taşısın. Kimse, kimsenin alanına girmesin. Kanun ve yönetmeliklerde gerekli değişikliği yapalım. Toplu Ulaşım Yasası ile belediyelerin yetkilerini kendi sınırları ile sınırlı tutalım. Bugün bilet fiyatlarına baktığınızda arz-talep dengesizliği yeteri kadar bozuk.
Hizmet ihracatı
Uluslararası Karayolu Yolcu Taşımacılar Birliği’nin (IPRU) genel kurul hazırlığını yapıyoruz. Uluslararası taşımalarda Türkiye hizmet ihracatı kapsamında ciddi biçimde hem ikili taşımalarla, hem karşı ülkelere yaptığı taşımalar ile hizmet ihracatı yapan bir ülke. Hizmet ihracatının önüne pandemi süreci ile sıkıntılar girdi. Bizim önümüzün açılması lazım. Sektöre, gerek ikinci el otobüs satışı gerekse hizmet ihracının devamı için desteklerin de sağlanması gerekiyor. Dolayısıyla karşı ülkelere yapılacak düzenlemelerin de yapılması lazım.
Servis ve acente maliyetleri
Sektör olarak bizim beklentilerimiz var. Kendi yapacaklarımız da var. Servis ve acente maliyetlerini aşağıya çekmemiz gerekiyor. Acente komisyonu vermeye devam edecek şirketlerin artık yaşama şansı yok. Ulaşımı kurumsallaştırmak, hizmeti alanın bedelini ödeyeceği düzenlemelerin yapılması gerekiyor. Acente komisyonunun kaldırılıp hizmet bedeline dönüştürülmesi lazım. Bilet bedelinin de otobüse kalması lazım. Belki yıllardır aynı konuları gündeme getiriyoruz, ama artık bu değişimin olması gerekiyor. Biz artık marşa bastık: Toplu Ulaşım Yasası, kanun ve yönetmelik düzenlemesi, güçlü bir meslek örgütü yapılanmasının bu sektörün ihtiyacı olduğuna inanıyoruz.
Artık eli taşın altında olanların da masanın etrafında olması gerekiyor. Profesyonel kadrolarla desteklenmiş, bir patron yönetim kurulu yapısının sektöre taşınması lazım. Tabii, altyapı sorunlarımız da var. Anadolu yakasında otogar konusu çok ciddi olarak yaşanıyor. Belediye ile bu konuda yaptığımız görüşmeler askıda kaldı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri’ne bunları anlattık, ancak orada bir değişim oldu. Şimdi yeni Genel Sekreter’e, bayram sonrasında, hayırlı olsun ziyaretine gideceğiz ve anlatacağız. Bu tür çalışmaların desteklenmesi lazım.
Otogar projeleri
Bugün Türkiye’nin birçok yerinde yeni otogar projeleri hayata geçiriliyor. Otogar projesi adımı atan tüm belediyelerin sektör mensuplarının görüşü alarak illerin hareketlilik seviyesine ve lokasyona göre bu adımları atması çok önemli. Yapılan otogarların bedelini sektör mensuplarımız ödüyor. Yanlış projelendirilen otogarlar kamuya da sektöre de zarar veriyor. Bu konuda Belediyeler Birliği ile görüşerek otogarların projelendirilmesi, konumlandırılması, yapılması ve işletilmesi esaslarının gözden geçirilmesi lazım.
Önümüz bayram. Bayramın bereketli olmasını diliyorum. Şimdiden herkese iyi bayramlar diliyorum. İnşallah kazasız, belasız bir bayram geçiririz. Yola çıkan vatandaşlarımızın da herkes gibi trafik kurallarına uyum göstermesi, özellikle otobüs kaptanlarının otomobil sürücülerini dikkate almadan yola gitmemeleri lazım. Herkesin çok dikkatli olması lazım. İyi bayramlar. ■
15
açık
