Yolcu Taşımacılığı Sektörünün 10 maddelik talebi

 Gerek şehiriçi gerekse şehirlerarasında ciddi sorunlar yaşanıyor. Özellikle şehirlerarasında kısıtlı kapasite ile taşıma devam ederken, kurallara uymayanlar düşük fiyatlarla haksız rekabet yapıyor. Kapasite kuralına da uyum göstermiyor, sektöre zarar veriyor. Kısıtlı kapasite kullanımının şehiriçi ve şehirlerarası taşımacılığa ve ülke ekonomisine verdiği zararlar göz önüne alındığında, farklı yöntemlerin hayata geçirilmesinin gerekliliği kendini gösteriyor.

Covid-19 Salgın Sürecinin Toplu Ulaşım Sistemleri ve Ülke Ekonomisine Etkileri ile Çözüm Önerileri Raporu’nu Hazine ve Maliye Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Turizm Sertifikasyon Grubu ortak video konferansında sundum. Salgının yarattığı sosyoekonomik travma, her türlü siyasetin ve ülke ekonomilerinin gücünü aşarak tamiri mümkün olmayan hasarlar yaratıyor.

Dünyada ve ülkemizde, toplu ulaşım araçlarında ve kapalı mekanlarda COVID-19 salgını başta olmak üzere, tüm salgın hastalıkları önlemek için ozon ve ultraviyole ışınları insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde kullanılarak mekanlar dezenfekte ediliyor, iç mekanlardaki havalandırma ve klima kanallarındaki virüsleri zararsız hale getiren sistemler uygulanıyor.

Amerika’da ultraviyole ışınlarını kullanılarak iç mekanlardaki havayı temizleyen sistemlerle ilgili çalışmalar ülkemizde de başlatıldı. Araçların ve mekanların insan gücüyle ve kimyasallarla dezenfekte edilmesi uygulanabilir, denetlenebilir ve sürdürülebilir olmadığı için ozon sistemleri yaygın bir şekilde kullanılıyor. Çin’de, İspanya’da ortam dezenfeksiyonu için kullanılan ozon makineleri ülkemizde de üretiliyor.

Tam kapasiteye dönüş

Prototipleri hazır olan bu sistemlerin Sanayi Teknoloji Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Sağlık Bilim Kurulu tarafından değerlendirilerek bir an önce salgınların önlenmesi, toplu ulaşım araçlarında ve kapalı mekanlarda kullanılması, normalleşme sürecini hızlandırarak çok yönlü yarar sağlayacaktır. Bu gibi alternatif sistemlerin hayata geçirilmesi ile ulaşımda tam kapasiteye dönüş mümkün olacak. Bunu sağlayamazsak, önümüzdeki süreçte iflaslar da kaçınılmaz hale gelecek.

Sektörümüzün talepleri

Video konferansta sektörümüzün 10 maddelik talebini de dile getirdim.

1- Kısa Çalışma Ödeneği yılsonuna kadar devam etmeli,

2- 3 Ay (Mart-Mayıs) çalışma yasağı getirilen ve normalleşme sürecinde yüzde 90 oranında çalışmayan otobüslerden MTV taksitleri alınmamalı, tüm sigorta poliçelerinin zeyilname düzenlenerek süresi 1 yıl boyunca ücretsiz uzatılmalı,

3- 2020 yılında salgın nedeniyle ertelenen vergiler, KGF kredileri ödemelerini 2022 yılına ertelenerek taksitlendirilmeli,

4- Salgın kısıtlamaları nedeniyle kapasitesi yetersiz kalan şehiriçi toplu ulaşım sistemlerinde geçici olarak atıl durumdaki turizm otobüslerinin çalıştırılması için düzenleme yapılmalı,

5- Üretici firmalara ve bankalara olan borçların, düşük faizle uzun vadeye yayılması konusunda yasal düzenleme yapılmalı,

6- Yüzde 10’a düşürülen kira stopajları bu süreyle sınırlı olmak kaydı ile tamamen kaldırılmalı,

7- Şirketlerin vergi ve sigorta borçlarından tenzil edilmek üzere, 2019 yılı cirolarının yüzde 10’u oranında maddi destek sağlanmalı,

8- İşsizliğe rağmen işten çıkarılmayan ve zorunlu olarak çalıştırılan işçiler için vergi ve sigorta ödemeleri alınmamalı veya indirimli uygulanmalı,

9- Bu süreçle ilgili trafik cezaları, köprü ve otoyol geçişleri ile ilgili borçlar ceza ve faiz işletilmeden tek seferde ödeme imkanı tanınmalı,

10- Gerekli önlemler (ozon, ultraviyole) alınarak uçaklarda ve şehiriçi toplu ulaşım araçlarında olduğu gibi toplu şehirlerarası ve turizm taşımacılığında da tam kapasiteyle çalışma imkanı yaratılmalı.

HES Kodu Zorunluluğu

İçişleri Bakanlığı, 11 Eylül 2020 tarihinde, şehirlerarasında HES Kodu alınmadan bilet satıldığı şikayetleri alındığını belirterek, yeni bir genelge yayınladı. Firmaların bu sorumsuzluğu yapmaması gerekiyor. Eğer sorumlu davranmazsak yeni kısıtlamalar gelecek. Sektörümüz çok daha zor günler yaşayacak. Yeni genelgeyle firmalara da 10 gün sefer yapmama cezası getirildi.

İmamoğlu’nun otogar ziyareti

Sayın Başkan Ekrem İmamoğlu, geçen hafta İstanbul Otogarı’nı ziyaret etti. Salgın tedbirleri kapsamında bu ziyaret, kalabalık oluşmaması için çok duyurulmadan yapıldı. Sayın Başkan’ın ve ekibinin salgının yeniden zirve yaptığı bu süreçte çok da doğru bir düşünce ile hareket ettiğini düşünüyorum. Ben de tesadüfen öğrendim ve otogara giderek, Sayın İmamoğlu’na eşlik ettim. Otogarda çok modern bir gençlik merkezi oluşturulmuş. Sayın Başkan ile bu merkezin duyurulmasının otobüslerde broşür dağıtımı veya bir kısa film aracılığıyla yapılabileceğini konuştuk. İstanbul Büyükşehir Belediyesi otogarda önemli bir ıslah çalışması yaptı. Artık otogarda gözle görülür bir değişim var. Yapılan yatırımlar da gösteriyor ki, İstanbul Otogarı’nın taşınması artık gündemde değil. İstanbul Otogarı yerinde kalacak.

Haksızlık UKOME’de çözülecek

Yine Sayın Başkan İmamoğlu, Eylül UKOME’sinde turizm taşımacılarının yaşadığı belge sorununun çözüleceği müjdesini verdi. Bunun çok büyük bir haksızlık olduğunu dile getirmesi de ayrıca önemli.

Atıl kapasitenin değerlendirilmesi

Geçtiğimiz hafta İETT Genel Müdürü Sayın Alper Bilgili ve Genel Müdür Yardımcısı Sayın Hamdi Alper Kolukısa ile bir araya geldik. Salgının artış gösterdiği bu dönemde şehiriçinde ulaşım talebine sosyal mesafe ve kapasite sınırlamaları nedeniyle tam anlamıyla cevap verilemediğini, duraklarda insan yığılması yaşandığını konuştuk. Tam bu noktada şehirlerarasında, turizm taşımacı ve servis tarafında çok ciddi atıl kapasite bulunduğunu gündeme getirdik. Bu araçlardan İETT’nin yararlanmasının mümkün olabileceğini, özellikle pik saatlerde birkaç sefer yapılacağını konuştuk. 88 hatta daha az durakta durarak bu taşımalar yapılabilir. İETT yönetimi bunu değerlendirmeli. Bu durum diğer illerde de örnek bir çalışma oluşturabilir.

Toplu Ulaşım Yasası

Toplu Ulaşım Yasası’nın oluşturulması ve Meclise sunulması için de Marmara Üniversitesi ve İstanbul Ticaret Üniversitesi ile bu ay içinde bir çalışma başlatıyoruz. Taşıma sistemlerinin düzenlenmesi ve herkesin haklarını ve sorumluluğunu bilmesi için çok önemli bir yasa olacak. Meclis açıldığında da bu yasanın gündeme alınması için de elimizden gelen çabayı göstereceğiz.