Dünya ülkeleri arasında en çok savaş ortamının olduğu Afganistan, 32 milyonluk nüfusa sahip bir ülke.
Bir Orta Asya ülkesi olmasına rağmen yaşam ve kültürel yapı itibariyle Ortadoğu ülkelerine çok benzeyen Afganistan’ı Taşıma Dünyası’na özel Naim Arıoğlu’nun objektifinden yansıtıyoruz.
Afganistan 1919 yılında Büyük Britanya’dan bağımsızlığını ilan etti. Afganistan’ın 6 ülke ile sınırı bulunuyor. Pakistan, İran, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan ve Çin.
Afganistan’ın en büyük şehri Başkenti olan Kabil. Kabil’de gelişmiş bir şehiriçi ulaşım ağı bulunmuyor.
Çok eski model otobüsler ve taksilerle ulaşım sağlanıyor.
Uzun yıllar süren savaşlar sonucu Afganistan’daki altyapı sistemini büyük ölçüde harap olmuştur.
Vilayetler arasındaki ana yolların yapımına 2002 yılından itibaren başlanmış olup Ülkenin büyük bölümünde yol bulunmamaktadır.
Kabil’de ana yerleşim birimlerini bağlayan yollar mevcut olmakla birlikte altyapı olarak çok yetersizdir.
Ülkedeki karayolu altyapısının yetersizliği nedeniyle arazi tipi araçların kullanımı yaygındır.
Ülkede resmi dil Farsça ve Afganca. Para birimi Afgani.
Ortalama yaşam beklentisi hem erkek hem kadınlarda 43-44.
Okuma yazma oranı oldukça düşük olup, yaklaşık yüzde 10 seviyesinde.
Genç nüfus oranı oldukça fazla olup bir kadına 6 çocuk düşüyor.
Bebek ölüm oranı en yüksek ülkeler arasında ortalama her 100 bebekten 16’sı yaşamını kaybediyor.
Her 100 kişiden 2-3’ü mülteci statüsündedir.
Ülkenin genel ekonomisi tarıma dayanıyor. Ülke nüfusunun yüzde 80’i tarım sektöründe çalışıyor.
En önemli tarım ürünleri haşhaş, buğday, fındık ve meyvedir. Afgan halkının tamamına yakını müslümanlardan oluşuyor.
Afganistan’da çok fazla etnik grup bulunuyor. Yüzde 42’si Peştun’lar. Yüzde 27’si Tacik, bunu yüzde 9 Hazara ve yüzde 9 Özbek’ler takip ediyor.
Yüzde 4’ü Aymak, yüzde 3’ü Türkmen, yüzde 2 Beluci, yüzde 4’ünü de diğer etnik gruplar oluşturuyor.
Türkiye'den Afganistan'a gidişte kullanılacak kara yolu zorlu ve masraflı olmasıyla beraber riskli de olabilir.
Coğrafi kaynaklı zorluklarla karşılaşılabileceği gibi bölgedeki genel çatışma ve savaş halinden kaynaklı güvensiz ortam dolayısıyla da kara yolu gezileri tavsiye edilmez.
Ancak yine de Afganistan'a kara yolunu kullanarak geçiş yapan birçok turist var.
Burada izlenecek yol ise, en kısa ve en güvenli olan Türkiye-İran-Afganistan rotasıdır.
İran sınırı üzerinden İran topraklarına geçiş yapmak ve kuzey İran üzerinden de batı Afganistan topraklarına varmak mümkündür.
Her ne kadar Gürcistan sınırından çıkarak Rusya ve Türkmenistan toprakları üzerinden Afganistan'a ulaşmak mümkünse de bu yol fazla tercih edilmez. Kara yolu ile kişisel araçlar sayesinde yol alınabilir ya da İran'ın kuzeydoğu sınırından Afganistan'a giden toplu taşıma araçları kullanılabilir. Ancak bu seferler çok sık ve düzenli bir şekilde yapılmadığından yer bulmak zor olabilir.