Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde 15 Mayıs 2025 tarihinde değişiklikler içeren Yönetmelik yayımlandı. Bakanlık yetkilileri uzun bir çalışma yapmışlar. Kurye İşletmeciliği alanına yönelik kapsamlı şekilde yeni düzenlemeler var. Gerçekten büyük ihtiyaçtı bu. Önemli olan bunun uygulamalarıdır. Herkes biran önce uyum sağlamaya çalışmalıdır. Bunun dışında yine yük taşımacılığı alanına yönelik düzenlemeler de var.
S Belgesi doğru bir düzenleme
Yolcu taşımacılığı alanına yönelik ise taleplerimizin bir çoğunun karşılandığını söyleyemeyiz. D4 ile S Belgesi düzenlemesi getirildi. Bu düzenleme de bir ihtiyaçtı. Çünkü servis taşımacıları iki büyükşehir arasında yaptıkları taşımalarda sorunlar yaşıyorlardı. Birbirine yakın illerde taşıma faaliyetlerini yürütebilmek için yeni bir yapılanma ihtiyaçtı. Öz mal noktasında düzenlemeler yapıldı. Sektörden gelecek tepkileri değerlendireceğiz. S Yetki Belgesi için en fazla 100 özmal araç kaydedilebilecek. Neden 100 özmal sınırlaması konulmuş bu enteresan.. Bakanlık S Yetki Belgesi düzenlemesini hayata geçirirken yine UKOME tarafını da işin içinde tutmuş, halen iki başlılığın devam ettigi görülüyor. Dolayısıyla bu iki başlılığın önüne geçilmesi gerekiyor.
Sıkı bir denetim ve yaptırım
S Yetki belgesi doğru bir adım ama bu araçlarla iki il arasında korsan şekilde tarifeli bir yolcu taşımacılığı yapılmasının da önüne geçilmesi gerekiyor. Çok sıkı deetim ve yaptırımların olması şart. Hatta Bakanlığın sektörle işbirliği yaparak ihbar sistemini kurulması gerekiyor. Bu belgenin sağlıklı bir şekle oturtulması için zaman gerekecek. 4925 ile Büyükşehir Belediyesi Kanunu arasında sınırların iyi çizilmesi şart.
Toplu Ulaşım Yasası çıkmalı
Ben hep söylüyorum; Toplu Ulaşım Yasası’nın çıkarılması gerekiyor. Toplu Ulaşım Yasası’nda şehiriçi toplu taşıma faaliyetlerinin tanımlanması gerekiyor. Belediyelerin yetkisi dahilinde olan taksi, dolmuş, minibüs, halk otobüs gibi tamamen Toplu Ulaşım Yasası kapsamına alınması lazım. Uluslararası, şehirlerarası yolcu taşımacılığını da tamamen 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ve Yönetmeliği kapsamında yeniden düzenlenmesi lazım. Bizim beklentimiz buydu. İnşallah bundan sonraki süreçte olur.
Ara durak terminallerden alınacak ücretler
Yine Yönetmelikte ilginç olan düzenlemelerden birisi de; ‘terminallerden çıkan otobüs ara durak terminallerden çıkış yapan otobüsten terminal yönetimi bilet ücretlerinin yüzde 20’sinden fazlasını alamaz kuralı’ Bu çok ciddi sıkıntılar da doğrulabilir. Eskiden Bakanlık, nüfus ölçeğine göre terminal ücretlerini belirleyen bir tarife yayımlardı. Bu çok daha doğru bir yöntemdi. Şimdi Terme’den, Çarşamba’dan çıkan otobüs ara durak olarak Samsun Otogarı’nı gösterdiğinde çıkış parasını o zaman daha az ödeyecek. Firmalar büyük terminallerde tam para ödememek için kalkış noktalarını ilçelere çekecek. Aynı şey İzmir’de Kuşadası ve Aliağa’dan kalkacak otobüsler için de olacaktır. Burada şu düzenleme yapılabilirdi; ’Büyükşehirlerin olduğu otogarlar ara durak olarak kabul edilemez’ Büyük terminallerden çıkan otobüsçülürin günahı niye daha fazla ücret ödeyecek? Biz bu süreci izleyeceğiz ve yaşanacak sıkıntıları Bakanlığa aktaracağız. Ayrıca ‘ara duraklarda alınan toplam yolcunun bilet ücretinin yüzde 20’sinden fazlasını alamaz’ ise düzenleme bu da ayrı bir sıkıntı olacaktır. Bunun yolsuzluklara neden olmaması gerekiyor.
18-24 koltuklu araçlar kalıcı oldu
Bakanlık bu düzenlemeyi yaparken tabiki bir takım talepleri dikkate alarak yapmıştır.
8+1 koltuklu araçlar
Bakanlık 8+1 koltuklu araçlara yönelik 2013 model öncesi araçların kaydına imkan getirdi. Ama sektörün beklediği asıl 2013 sonrasında alınan 8+1 koltutklu 14 bin dolayında aracın D2 belgesine kaydının sağlanması ve motor silindir hacminin aranmamasıydı. 2013 model öncesi araçların sektörde çok fazla olduğunu düşünmüyorum. Yönetmelikte 15 yaş sınırı da var. 2013 model araç 2028’e kadar kullanılabilecek. 2012, 2027, 2011’de 2026.
Düzenleme bizim beklediğimiz şekilde çıkmadı.
Ücret tarifelerinin 3 ayda alınması doğru
Bunu biz talep etmiştir. Firmalar kış ve yaz ayları arasında fiyat uygulamalarını kendi menfaatleri çerçevesinde uygulama imkanına sahip oldular.
Kadın şoför istihdamını teşvik etmek doğru
Yönetmelikte kadın şoför istihdamına yönelik teşviklerin verildiğini görüyoruz. Bu da doğru bir adım. Ancak kadın veya erkek ayrımı olmadan en önemli adımın bu mesleğe adım atacakların doğru bir eğtim alması gerekiyor. Bunun Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın ortaklaşa yürüteceği bir eğitim süreci olabilir. Toplu taşıma sürücülerinin meslek tanımının iyi yapılması da gerekiyor. Her ehliyet alanın trafiğe çıkmaması şart.
*
19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramımızı kutluyorum. ■