Turizm taşımacısının yeri TÜRSAB’tır

TÜRSAB Karayolu Ulaştırma Taşımacılık ve Araç Kiralama İhtisas Başkanı Taşkın Arık: Turizm taşımacısının yeri TÜRSAB’tır.

RÖPORTAJ 11.02.2019, 10:55 12.02.2019, 14:30 Taşıma Dünyası

RÖPORTAJ: ERKAN YILMAZ

“Ben, müşterimin yanında olmak durumundayım. Dışında kaldığım zaman tamamen farklı bir yapı olarak kalıyorum. Kendimi yeterince savunamıyorum. Mevcut dernek yapılanmaları ile haklarınızı yeterince savunmanız da mümkün değil zaten. Çünkü TÜRSAB kanunla kurulmuş bir birlik. Yarı kamu konumu var. İş yapmak isterseniz TÜRSAB içerisinde olmak zorundasınız”

TÜRSAB’da Firuz Bağlıkaya’nın yönetime gelmesiyle ihtisas başkanlığını üstlendiğini belirten Taşkın Arık, “Daha önce komiteler vardı. Komite bir proje çalışması yürütür, bu projeyi sekreteryaya verirdi. O da yönetime sunardı. Çok atıl bir yapılanma vardı. Yeni yönetimle birlikte 16 komite ihtisas başkanlıklarına dönüştürüldü. İhtisas başkanlıklarında görev alanlar kendi alanlarında yetkin insanlar. Görev süreleri de yeni yönetim seçimine kadar devam ediyor” dedi.

İş yapmak istiyorsanız…

Taşkın Arık, “Turizm taşımasının yeri TÜRSAB’tır” açıklamasında bulundu: “Çünkü benim müşterim orada. Dışında kaldığım zaman kendimi yeterince savunamıyorum. Mevcut dernek yapılanmaları ile haklarınızı yeterince savunmanız da mümkün değil zaten. Çünkü TÜRSAB kanunla kurulmuş bir birlik. Yarı kamu konumu var. İş yapmak isterseniz TÜRSAB içerisinde olmak zorundasınız. 10 bin 800 acentemiz var. Bunun yaklaşık 500 civarı hem acente hem taşımacı. Biz bu görevi üstlendiğimiz andan itibaren hem bakanlık hem belediye tarafında çok etkin çalışmalar yürütmeye başladık.”

Dokunmalarına izin vermem

Turizm taşımacılığı sektörünün arada bir yerlerde kaldığını iddia eden Arık, “Turizm taşımacıları D1 belgelilerin, servis taşımacılarının arasında kalmış hep. D1’ciler de servisçiler de ‘bizim boş zamanlarımız çok, bu boş zamanlarda turizm alanına dönelim’ anlayışı ile hareket ediyorlar. O zaman bu işin niteliği nerede kaldı! Ben boşta kaldığım anda gidip de hemen D1’ci veya servisçi mi oluyorum. Turizmci turizmcidir. Bu işin mantığı farklıdır. Onlar hesapsız, kitapsız bir rekabet anlayışı ile işlerini yapıyorlar. Aynı anlayışı turizm tarafına da getirmek istiyorlar. Turizm taşımacılığı tarafının en büyük sıkıntısı bu. Yan taraflardan bu sektöre gelenler sıkıntı yaratıyor. Nitelikli bir turizm taşımacılığı bu anlayışla yapılamaz. Şu anda 43 milyon turist geldi ülkemize. Bunun daha da artması için nitelikli şekilde bu işin yapılması gerekiyor. Ama benim görevim sürecinde ise ben D2 ve B2’lerin D1’cilere ve servisçilere dokunmasına izin vermem. Şu anda turizm taşımacıları hak ettiği değeri görmeye başladı ve daha da fazlasını görecek” dedi.

UBER bizi vurdu

Mesleki yeterlilik ve standartlar çerçevesinde bu işin yapılmasının önemli olduğunu belirten Taşkın Arık, “Biz koruma istemiyoruz, ama kontrolsüz gelişlerin de sektörde yarattığı büyük sıkıntılar var. UBER bir anda piyasaya girdi, bir anda taksicilerle karşı karşıya gelindi. Burada turizm taşımacısına belge verilmesi durduruldu. Onlar boşluklardan yararlandı. Ama sıkıntıyı biz çektik, çekiyoruz. Her sektörün standartları iyi belirlenmeli. Turizm belgesi alınarak, taksicilik yapılması da önlenmeli. İnsanların niye UBER’e gittiğini, taksiye binmek istemediğini de hem kamu hem de bu meslek sahipleri iyi irdelemeli ve gerekeni yapmalı” dedi.

Turizm taşımacısının yanında

Taşkın Arık, göreve geldikleri andan itibaren sorunların çözümüne yönelik çok aktif çalıştıklarını belirterek, “Göreve geldiğimizde bir anda UBER sorunu ile karşılaştık. Turizmci, 7 kişiye kadar taşıma yapabilir yönündeki karar alındığında biz karşı çıktık ve bunun olmayacağını ifade ettik. Biz ilk defa UKOME toplantısında sesimizi gür çıkardık. Bizim kadar kimse itiraz etmedi. Kararın geri alınmasında öncü olduk. Daha sonra belediyenin belge vermemesi konusuna yoğunlaştık. Bu süreçte TÜRSAB ONLINE yazılım adımını attık. Şu anda 14+1 araçlara belge veriliyor. Bir iki hafta içinde TÜRSAB ONLINE İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin TUDES sistemine entegre olacak ve artık 9+1 araçlar da dahil belge verilmesi ve belediyede muayene durumu da kalmayacak. Karayolu Trafik Kanunu’ndaki “belediye izni olmadan taşıma yapılamaz” hükmüne yönelik, özellikle de Ankara’da belediye günde 70-80 civarında aracımızı bağlıyordu. Biz yine bu konuya müdahil olduk ve Ankara’da görüşmelerimiz sonucunda örnek bir karar alınmasını sağladık. Ama sorunun asıl kaynağı Trafik Kanunu’ndaki düzenlemeyi değiştirmek için adım atmak istiyoruz. Biz sadece Ankara, İstanbul’daki taşımacının sorununu çözmek için değil Muğla, Malatya, Van, Trabzon veya başka bir büyükşehirdeki taşımacının da yanında olmaya çalışıyoruz. TÜRSAB tüm Türkiye’deki turizm taşımacısının sorununa eğiliyor, çözüm arıyor.

Antalya’da toplantı

Antalya’da gerçekleştirdiğimiz toplantıya Bakanlık ve 21 büyükşehir belediyesi yetkilisi katıldı. Biz ilk defa İstanbul ve Ankara dışında illerin de sorunlarının dile getirilmesini sağladık. Toplantıda yerel ve ulusal mevzuatın uyumsuzluklarının yarattığı sıkıntılar aktarıldı. İlk defa kamu bakanlık ve yerel idare yetkilileri bir araya geldi. Bakanlık yetkilileri 2 bin 500 D2 belgeli taşımacının 1200’ünün U-ETDS sistemine girdiğini; D1 belgelilerin de çok büyük bölümünün sistemde olduğunu ifade ettiler. Veri girişlerinin doğruluğu konusu ise yüzde 1. Şu anda taşımacılar sisteme alışmış durumda değil. Bu toplantılar devam edecek. Bakanlık, mantıklı her talebe olumlu yaklaşıyor. Koltuk numarası istenmemesi; bagaj eşleştirilmemesi, gümrüklü sahalardan geçişte tekrar siteme giriş yapılmaması konusunda talebimizi ilettik ve aldık. A1’in yeniden kamu dışında taşımacılara açılmasını yine biz sağladık” dedi.

Veri girişini kim yapıyorsa…

U-ETDS’ye veri girişleri kim tarafından yapıldıysa, sorumlusunun da orada olacağını belirten Taşkın Arık, “Veri girişini acente yapacak, araç sahibi de araç ve kendi bilgilerini sisteme girecek. Böyle bir çalışma var. Eğer acente veri girişinde bir hata yapmış ise sorumluluk onda olacak zaten. Bu taşımacının sorunu değil. U-ETDS sisteminde şu anda verilerin doğruluğu kontrol ediliyor. İliçindeki tüm transferlerde yapılacak taşımalar yolcu bilgileri U-ETDS sistemine girilecek. Bakanlık ve belediye bu konuda kararlı” dedi. ■

System Transport

40 yaşındaki Taşkın Arık, Giresunlu ve 3 erkek kardeşi daha bulunuyor. Liseyi bitirdikten sonra Taşkın Arık 1997 yılında İstanbul’a geliyor. Taşımacılık sürecine ilk adım atışı ise ETS’de muavinlik oluyor. Bir süre Türkkan Turizm ve Gürsel Turizm’de de çalışan Arık, tur işine girişiyor ve kredi çekerek bir Prestij alıyor. 2005 yılında, bir arkadaşıyla System Transport şirketini kuruyor. Taşkın Arık, firmanın adını da, “Sektörde çok sistemsizlik vardı bende adını System koyarak farkındalık yaratmak istedim” olarak açıklıyor. Daha sonra arkadaşı ile ortaklık son buluyor.

Boşlukları değerlendirdim

Taşkın Arık yolculuğa tek başına devam ediyor: “Benim kötü arkadaşım olmadı, boş iş yapmadım. Çoğunluk Anadolu turları yaparken ben transferlerle daha iyi kazandım. Boşlukları değerlendirdim. ETS’de muavinlikle başladığım bu işte, şu an ETS’nin taşımacısıyım. Herkesin ‘eyvah’ dediği anda ben ‘yuppi’ diyorum. Borçlanmalarıma çok dikkat ediyorum. İnsanlar 48 ay kredi çekiyorlar. Ben hiç bu kadar uzun süre kredi kullanmadım. Ticari araçta en uzun kredi dönemim 36 ay, küçük araçta 24 ay. Ben hep TL kredi kullandım. Türkiye krizlere çok sık giren bir ülke. Ne zaman krize girilse ben hep az borçla yakalandım.”

Yoğun stres hata yaptırdı

Sektörün 2015’te ve sonrasında daha çok dış politikada yaşananlar sorunlarla yoğun bir strese girdiğini belirten Taşkın Arık, “Bu yoğun stres altında sektörde büyük oyuncular önemli hatalar yaptılar. Özellikle tur satan internet portallarına çok komik rakamlarla iş yaptılar. Bursa’ya, 1500 TL KDV dahil araç verdiler, feribot da dahil. İşi daha ucuz yapmaya yöneldiler ama sonra acısı ortaya çıktı. İncoming taşımalarında araç bir hafta geziyor ve 7 bin TL ücret alınıyor. Daha sonra da kaptanlara verilen bahşişleri alıyorlar. Maşlarını gerçek göstermiyorlar. Ama U-ETDS ile bunu da yapamayacaklar. Biz bu süreçte bunu yapmadık ve ciromuzu da yüzde 50 artırdık. Ben her işe girmiyorum. Şu an 40 özmal aracımız var. Kiralık yok, ama bu yıl kiralık kullanacağız. Panik yapmamak çok önemli. Eksiklik neredeyse oraya yöneldik. Orada farkındalık yarattık. Araçlarımız güzel, çalışanlarımız güzel” dedi.

Turizm çok iyi olacak ama..

2019’da turizmin çok iyi geçeceğini söyleyen Taşkın Arık, “Çok iyi bir turizm hareketliliği yaşayacağız. 50 milyon bandını 7 ayda geçeriz ve daha nitelikli turist gelecek. Ama taşımacılar yine çok para kazanamayacak. Çünkü şu anda gün geçiriyorlar, desinler diye iş yapıyorlar. Para kazanacağım diye iş yapan yok. Turizm taşımacısının, kendine gelmesi, ticaret yaptığını ve insan taşıdığını bilmesi lazım. İnsanları yanlış yönlendirmekten vazgeçilmeli. Derneklerin yapısının da değişmesi gerekiyor. Tüm yolcu taşımacılarının bir araya gelerek bir güç olması lazım. Her taşımacı grubu kendi için çaba gösteriyor ama kalıcı çözümler üretilemiyor. Ama bir yandan da büyük firmalar iflas ediyor. Kişisel mutluluklar yaratılıyor sadece. Şimdiye kadar TÜRSAB’ı çözüm üretmek için kullanmadılar. Bu yanlıştı. Sektörün toparlanması lazım. Birilerini kurtarmak adına hareket edilmemeli. Turizm taşımacılığı 2020 yılından sonra iyi olacak. Çünkü bu süreçte çok elenme olacak. Sektör gerekenden fazla borçlu. Bir kısmı ilginç, farklı kiralamalara yöneldiler nefes almak için. Turizm çok iyi olsa da ekonomi bu kadar iyi olmayacak. Para akışı, kazançlar o kadar olmayacak. Birçok oyuncu gidecek. Şu anda modelli araba yok sektörde. Olanlar da Havaist’te” dedi.

20 araçlık midibüs yatırımı

Bu yıl yenileme yatırımı yapacaklarının bilgisini veren Taşkın Arık, “Ben iş süreçlerimde verilere çok inanıyorum. İşimi anlık, günlük verilerle takip ediyorum. Şu anda yaşanan bütün zorluğa rağmen 2018’de şirketin cirosu yüzde 50 büyüdü. 2019 Ocak ayındaki büyüme 2018 Ocak ayına göre yüzde 30. Bu yıl 20 araçlık bir yenileme yatırımımız olacak” dedi.

Erkan Yılmaz, Taşkın Arık ve aldığı ödüllerle

Taşkın Arık’ın Amerika’da istasyon ve eczane işine yönelik yatırımları var. Yeni iş planı ise eski evleri alıp yenileyerek satmak. Taşkın Arık, odasında Amerika’da Beyaz Saray’dan 2015 yılında aldığı bir madalya ve belgeyi de sergiliyor. Bu madalya ve belgeyi Orlando’da meydana gelen kasırgada yaptığı sosyal yardımlar nedeniyle almış.

#TÜRSAB; Taşkın Arık; Turizm taşımacısı; TUDES; U-ETDS; System Transport;