Trafik kazaları, Yönetmelik Çalıştayı ve Anadolu Otogarı

20 Ağustos 2022 Cumartesi günü Gaziantep ve Mardin’de yüksek can kayıplarının olduğu çok üzücü kazalar yaşadık. Bu kazaların bir daha yaşanmamasını temenni ediyorum. Kazaların çok yüksek oranda sürücü kusurlarından kaynaklandığı görülüyor. Gaziantep’te, çevre güvenliği oluşturulmadan kazaya müdahale edildiği için can kaybı çok yüksek oldu. Bu kazalardan herkesin çıkaracağı dersler var. 

Firmaların da sorumlulukları var 

Gaziantep’teki kazada, 130 km’lik sürat için, ‘tespitler böyle’ deniliyor. Yolda 300 metre fren izi olduğu ve şoförün iddiasının da yolda kaygan bir madde olduğu yönünde. Ne olursa olsun çok iyi bir sürücü, 130 km ile aracı sürmez ve böyle bir kazaya karışmaz. Nerede yanlış yapıldığı, neyin yapılmadığı incelenip olası kazalara karşı önlem alınması için herkes üzerine düşeni yapmalı. Bu durum her iki kaza için de geçerli. 
Sonuçları bu kadar ağır olan bu iki kazayı uzun süredir yaşamıyorduk. Denetimleri arttırmak, ama her şeyi devletten bekleyen anlayışı terk etmemiz gerekiyor. Yüksek can kaybıyla birlikte çok da ağır ekonomik kayıplar da oluşuyor. 

Kazalar azalsa da…

Ülkemiz için, 350 civarında D1 belgeli firma sayısı gerçekten çok fazla. Bizim talebimiz, firmaların birleşerek işletme faaliyetini yürütebilecekleri organizasyonlara gitmeleri. İç denetim sistemini kuramayan, otokontrol yapamayan firmaların taşımacılık yapması doğru değildir. 

Son 10 yılda, trafik kazalarının önlenmesinde, İçişleri Bakanlığının Trafik Güvenliği Eylem Planı çalışmalarının içinde olduk. Çok ciddi sonuçlar elde edildi. Akıllı sistemlerle kişilerin hataları kontrol edilip yaptırım uygulanabiliyor. Polis ve jandarma birimlerinin yürüttüğü denetimlerle ölümlü kazalarda çok ciddi azalmalar oldu, ama yeterli değil. Firmaların, sürücülerin sorumlulukları var. Sebepleri iyi incelendiğinde ve bu sebepleri yok etmek için adım atıldığında trafik kazalarının da önlenebildiğini göreceğiz. 

Çalışma koşulları iyileştirilmeli 

Şoför sorunu çözülmeden kazaları önlemek mümkün değil. Kazaların önlenmesi şoförlere daha iyi ekonomik koşulların sağlanması ile mümkün olur. Otobüs işletmeciliğinde şoförler mevsimsel çalışıyor. Yazın çok şoföre ihtiyaç varken kışın yüzde 50’lere geriliyor. Yaz aylarında 66 yaş üstü insanların çalıştırılmasının kalıcı hale getirilmesi lazım. Şoförlerin çalışma, dinlenme şartlarını iyileştirmemiz lazım. Bir de şoförlük mesleğini cazip hale getireceğimiz ekonomik imkanları yaratmamız gerekiyor. Firmaların bulunduğu ekonomik şartlar yüksek maaşla şoför istihdamını sağlayacak imkanı vermiyor. Şoför ücret tabanı 7500 lira ve harcırah şeklinde olmalı. Bir şoförün eline ayda en az 10 bin TL geçmeli ki, arkadan yeni şoförlerin yetişmesine de imkan sağlansın. Otobüs kaptanlığı tanımı ile bir statü kazandırılması gerekiyor. Bu kazalardan hepimiz ders almalıyız ve insan kusurunu çok daha aşağı seviyeye çekecek çalışmaları yapmalıyız.

Firmaların iç denetim sistemi ile önlemler alması da şart. Şoförlerin cep telefonu kullanımı mutlaka önlenmeli. Direksiyonda video seyreden, mesaj atan kaptanlarla ilgili haberler yansıyor ulusal medyaya. Buradaki dikkatsizlik büyük kazalara neden oluyor. Araçların lastik ve fren balatalarının bakımları mutlaka belirli periyodlar halinde yapılmalı. Sürat denetimleri ve trafik kurallarına uyup uymadığına iyi bakılmalı. 
Ulaşım temel ihtiyaç. Devletin ulaşımdaki ekonomik yapıyı destekleyecek tedbirler alması gerekiyor. Bu, trafik güvenliğine çok önemli katkı sağlayacaktır. Araçların yenilenmesi ve güvenlik donanımları daha iyi olan araçların sektörde hizmet vermesine yönelik teşvikler verilmeli.

16 Ağustos 2022 tarihli Karayolu Trafik Yönetmeliği’nde değişiklik yapıldı. Üç noktalı emniyet kemeri 2017’den beri gündemde. Özellikli çocukların bunu kullanımı çok önemli. Şehirlerarasında koltukların yüzde 10’unu bu donanımlar oluşturulacak. Ek emniyet kemeri de, çocuk koltuğu monte edilmesi gibi önlemler de alınabilir. 

Yönetmelik Çalıştayı 

İstanbul’da, 14 Eylül’de gerçekleştirilecek, Yönetmelik Çalıştayı, geçmişten bugüne birikmiş sorunlar ve gelecekte nasıl bir yönetim konusuna ışık tutacak. Meslek örgütleri olarak önerilerimizi, oluşturuyoruz. Bütün sektör mensuplarımızın da katkı sağlamasını bekliyoruz. Önümüzdeki 5-10 yılda karayolu yolcu taşımacılığının nasıl yönetilmesi gerektiği konusunda herkesin önerilerini gündeme getirmesi gerekiyor. Yönetmelik değişikliğinin ardından, ‘bu olmadı, tekrar Yönetmelik değişikliği olsun’ demek akılsızlık olur. Yönetmelik Çalıştayını çok önemsiyoruz. 

Anadolu Otogarı 

Sayın Cumhurbaşkanın talimatı ve Sayın Ulaştırma Bakanı’nın destekleri ile Anadolu Otogarı ile ilgili olur aldık. Mehmetçik Vakfı arazi ile ilgili ufak problemler var, çok kısa sürede çözmeye çalışıyoruz. Mehmetçik Vakfı arazisi üstünde havalimanı ve raylı sistemlerle entegre bir otogar için marşa basacağız. Yap-işlet-devret modeli ile yapılması planlanan bu otogara ihtiyaç doğrultusunda talep başvurusunda bulunacağız. Sektör mensupları bu otogarın ortağı olabilecekler.. Yıllardır sektöre çok ağır maliyetler getiren otogar sorununun çözüme kavuşturulmasına yönelik attığımız adımların sonuçlarını alacağız. ■