Şehirlerarası ve personel taşımacılığı Gürsel’in kadın kaptanlarına emanet

HABER: CANER ÖZCAN

Şehirlerarası ve şehiriçi yolcu taşımacılığında, otobüs kaptanlığı genelde erkek mesleği olarak bilinir, algılanır. Aynı toplumsal bakış açısıyla, bu işi kadınların da yapabileceği düşünülmez. Sektörün köklü firmalarından Gürsel Turizm, bu bakış açısını tersyüz eden bir girişimle firmasında kadın kaptanlara yer vererek onların da pekala otobüs kullanabileceğini bize gösteriyor. Taşıma Dünyası Gazetesi olarak görüştüğümüz Gürsel Turizm kaptanlarından Zeynep Alemdar Akıncı ve Figen Korkutan, şehirlerarası ve servis taşımacılığını severek ve ilgiyle yapıyor. Otobüs sürücülüğünün erkek mesleği olmadığını vurgulayan Alemdar ve Korkutan, bu işi yapmak isteyen kadınları Gürsel Turizm’e davet ediyorlar.

Zeynep Alemdar Akıncı: "22 yıldır araç kullanıyorum, Gürsel Turizm’de 8 yıldır çalışıyorum"

Mesleğimi çok seviyorum 

Gürsel Turizm’de hafta içi personel taşımacılığı, İzmit Seyahat’te ise hafta sonu şehirlerarası ve turizm kaptanlığı yapan Zeynep Alemdar Akıncı, 22 yıldır araç kullandığını, Gürsel Turizm’de 8 yıldır çalıştığını belirterek, “Ben ilk kadın şoför değilim. Bu işi yapanlar var ama  buralara kadar profesyonelce getiren kişi diyebilirim kendime. Belgelerimle, çalışmalarımla, şirketimle profesyonel olarak yapıyorum. Mesleğin zorluğu yok. Mesleği sevmek var. Mesleği seviyorsanız hiçbir zorluğu yok. Okulda da tarih ve coğrafyayı çok seviyordum, değişik insanları ve değişik kültürleri tanımayı çok seviyorum. En keyifli tarafı da değişik insanlarla tanışıyorsun, her yerde bir evin oluyor, geziyorsun. Hem çalışıyorsun, hem tatil yapıyorsun, en güzeli bu işte. Onun için ben  bu mesleği seçtim ve çok da mutluyum” dedi. 

Her şirkete bir tane gerekli 

Kadın şoförlerin daha titiz olduğunu, bu nedenle tercih edildiğini vurgulayan Akıncı, “Bayanlar duygusal oluyor, insanlara bakış açısı daha farklı. Erkekler bir şey olsa da ‘hop, dövüşsek’ diyorlar. Bayanlar yatıştırıyor. Öyle olunca insanlar bayanları tercih etmek istiyor. Biz mümkünse daha çok bayanları görmek istiyoruz diyorlar. Şirketlerin, bürokratların bayanlara öncelik tanıması gerekir. Her şirketin bir bayan kaptanı olması lazım. Var mı, yok” ifadelerini kullandı.

İETT bize verdiği sözü tutmadı 

İETT’nin 2010 yılında metrobüslerde kadın sürücülerin de çalışması için sınav açtığını, bu sınavlarda başarılı olmalarına rağmen İETT’nin daha sonra kadınları çalıştırmaktan vazgeçmesini eleştiren Akıncı, şunları söyledi: “2010 yılında, o zaman İETT Genel Müdür Yardımcısı olan Mümin Kahveci beni aradı, ‘ilan verip bayan ararsak olmaz. Senin, nasıl olsa bir şirketin var, sen kendi şirketin olarak bayan şoförleri topla, evraklara uyanları getir, biz sınav yapıyoruz, sınavı geçenleri İETT’ye alacağız, bayan metrobüs şoförleri yapacağız’ dedi. 2 Mart 2010 tarihinde benimle beraber 8 arkadaşım Kağıthane garajında yazılı sınava girdik. 5 Mart Cuma günü işe giriş evraklarını İETT’ye teslim ettik. Dünya kadınlar gününde işe başlanacağımız söylendi. Ertesi gün bu iş iptal edildi. Ama neden iptal edildi? O günden bugüne herhangi bir gelişme yok. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a mektup verdim, tekrar çağrıldım. Mümin Bey’in yardımcısı Zeynep Hanım, ‘mektubunuz buraya geldi’ dedi. Okurken ağladınız mı diye sordum. Dünyanın her yerinde bayan kaptanlar var, Avrupa’da daha çok. Diyarbakır ve Avrupa bunu destekliyor. Adana Belediyesi’ndekiler de öyle, ama İETT’de kadın çalışan yok. Peki neden İstanbul’da yok?” 

Git, evde otur!

İETT’nin metrobüste kadın şoför çalıştırmaktan vazgeçmesinin ardından demoralize olduğunu belirten Akıncı, “İETT böyle yapınca maddi manevi olarak daha çok çöktüm. Bilmiyorum hakkımı helal edebilecek miyim? Artık İETT Genel Müdürü olan Mümin Kahveci, beni yakından tanır, sağ olsun düğünümde çiçek de gönderdi; kendisini ziyaret ettim, ‘Senin işin gücün yok mu, git evde otur, bebeğin olsun’ dedi. Bebeğim de oldu” dedi. 

Kadınlara açık 

Gürsel Turizm’in kent içindeki erguvan otobüslerinde de çalıştığını vurgulayan Akıncı, araç kullanmak isteyen kadınları Gürsel Turizm’e davet ediyor: “Bayanlara diyorum ki; böyle bir mesleği varsa, kendine güveniyorsa, buyursun gelsin Gürsel Turizm’e. Gürsel Turizm’in kapıları sonuna kadar açık. Gürsel Turizm 60 kadın kaptana ulaşmayı hedefliyor, ama Figen Hanım ile beraber iki kişi çalışıyoruz.” 

Akıncı, hafta içi personel taşımacılığında, hafta sonunda da şehirlerarasında çalıştığını dile getirerek, bayramlarda ve turist geldiğinde de çalıştığını belirtti. 

Bayan Kaptanlar Kulübü olmalı 

Gürsel Turizm’in, kadın sürücülerin oluşturduğu bir kaptanlar kulübünü hayata geçirme hedefi olduğunu açıklayan Akıncı, “Gürsel Turizm, bayan kaptanlar kulübü kurmak istedi, ama biliyorsunuz ki bunların prosedürleri var. Gürsel Turizm destek oluyor ama böyle bir kulüp için meslekte daha fazla kadın sürücü olması gerekir. Sadece iki kişinin yapabileceği bir şey değil. Türkiye Bayan Kaptanlar Kulübü veya derneğinin kurulmasını çok istiyorum” ifadelerini kullandı.

55 yaşın üzeri yapmasın

55 yaşını aşmış kişilerin şehirlerarası, şehiriçi taşımacılığında sürücü olarak çalışmasının doğru olmadığını kaydeden Akıncı, bu konuda Ulaştırma Bakanlığı’nı göreve çağırdı: “55 yaşın üzerinde emekli olan insanlar servis işi olsun ya da başka bir iş olsun bu işi yapamasın. Adam katarakt olmuş, önünü göremiyor servis işi yapıyor. Standart düşüyor.” 

Yolcular memnunlar 

Yolculardan olumlu tepkiler aldıklarını vurgulayan Akıncı, “Yolcular çok memnunlar. Geçen gün Beykoz’da bir oteli aldık, gemiye götürdük; oradan havaalanına ben götürdüm. Herkes inerken ‘iyi kullanıyorsun’ diyerek teşekkür etti” diye konuştu.

Bu işi tavsiye eder misiniz?

Bir insan gezmeyi, insanlarla iletişimi, turizmi, tarihi ve kültürel gezileri seviyorsa iyi ve dikkatli araç sürüyorsa, titiz ise bize gelsin. Gürsel Turizm’de personel taşımacılığı yapıyorum, turizm taşımacılığı yapıyorum. Yurtdışından misafirler geliyor, gemiden alıyoruz. 3-4 gün gezdiriyoruz onları. VIP geliyorlar. Bir kere Faslılar geldi, beni görünce, 46 kişi birden alkışladı. 

Gürsel Turizm’de 5 yıldır çalışan bir diğer kadın kaptan Figen Korkutan, araç kullanmayı çok sevdiğini, yollarda olmanın güzel bir duygu olduğunu söyledi: “Gürsel Turizm’de 5 yıldır personel taşımacılığı yapıyorum. İnsanlarda, bayan büyük araç süremez algısı nedeniyle bize biraz daha farklı tepki oluyor. Bu da bizim hoşumuza gidiyor. Bayan sürücülerin artırılmasını isteriz. İETT bizi birkaç yıl önce heveslendirdi, ‘bayan metrobüs şoförü alacağız’ diye ilan verdiler. Alın terimizle sınavları geçtik ama İETT vazgeçti. Tekrar böyle bir şey düşünülürse metrobüs şoförü olarak da çalışmayı isterim. Metrobüsü, trafik olmaması ve diğer belediye otobüslerine nazaran daha rahat çalışırız düşüncesi ile tercih etmiştik ama bizi işe almadılar. Başka şehirlerde bayan daha fazla. İstanbul’da çok az. Yolculara davranış bakımından bayanların daha kibar olduğunu düşünüyorum.” 

Öğretmenliği bıraktım

1999 yılında ehliyet aldığında eşi ile tartıştığını, araç kullanma tutkusu nedeni ile anaokulu öğretmenliğini bıraktığını anlatan Figen Hanım, “İlk araç sürmeyi öğrenirken, eşimle çok kavga ettik. 1999 yılında, ‘sen bu işi yapamazsın’ dedi. Ben bu işi yapacağım, bu işin hocası olacağım dedim. Araç sürmeyi o öğretemedi, gittim özel direksiyon dersi aldım, 3 yıl kendi aracımı sürdüm. Bu arada ana sınıfı öğretmeni olarak çalışırken, direksiyon usta öğreticisi belgesi aldım. Belgeyi aldıktan sonra öğretmenliği bıraktım. 3 yıl kadar da kursta hocalık yaptım, halen vaktim olduğunda özel direksiyon dersi veriyorum” dedi.

Direksiyon dersi verdiği zamanlar, yollarda gördüğü çeşitli araçları kullanmayı heves ettiğini anlatan Figen Korkutan, “Her fırsatta bir başka araca geçtim. Otobüs, kamyon, kamyonet kullandım.Daha sonra E sınıfı ehliyeti alıp otobüs sürmek istedim. Zeynep Hanım’la tanıştık. İETT sürecinden sonra da devam ettik” diye konuştu.

Okutan, kızının kendisine hayretle baktığını anlatarak, “ İki çocuğum var. Kızım üniversitede, oğlum ilköğretimde okuyor. Kızım çok şaşırıyor, senin enerjine hayranım, ben senin enerjine yetişemem diyor” ifadelerini kullandı.

Gürsel Turizm’de, İzmit Seyahat ile İzmit-Karamürsel arasında çalıştığını belirten Korkutan, “İzmit-Karamürsel arasında Zeynep Hanım ile beraber çalıştık. Uzun yol kaptanlığının daha keyifli olduğunu düşünüyorum. Gittiğimiz yerde de farklı anılar oluşabiliyor. Otobüste ayrı yüzlerle karşılaşıyoruz. Uzun yolda çalışmayı seviyorum” dedi. ■



TRT, kadın şoförlerin yaşamlarını iş yaşamlarını, karşılaştıkları güçlükleri ve anılarını içeren çekim yaparak daha geniş kamuoyuna duyuracak.