Beyazıt otobüs kazası ve düşündürdükleri
İstanbul Beyazıt'ta 21 Mart Perşembe günü bir özel halk otobüsü kaza yaptı. Kazada 3 kişi yaralandı. Gözaltına alınan otobüs şoförü ilk ifadesinde "Otobüsün gaz pedalı sıkıştı otobüs hareket etti" dedi. Makine Yüksek Mühendisi Alpay Lök, kazayı değerlendirdi.
GÜNDEM
22.03.2019, 16:57 22.03.2019, 17:13
Taşıma Dünyası
İstanbul Beyazıt'ta 21 Mart Perşembe günü bir özel halk otobüsü kaza yaptı. Kazada 3 kişi yaralandı. Gözaltına alınan otobüs şoförü ilk ifadesinde "Otobüsün gaz pedalı sıkıştı otobüs hareket etti" dedi. Makine Yüksek Mühendisi Alpay Lök, kazayı değerlendirdi.
Makina Yüksek Mühendisi Uzman Alpay Lök
Bu üzücü kaza daha önce olan üç kazayla büyük benzerlikler gösteriyor:
- 1 Ağustos 2014: Halk Otobüsünün Kabataş otobüs durağından kalkış sonrası yayaların içine girmesiyle ikisi ağır 13 kişinin yaralandığı kaza,
- 23 Şubat 2015: Sarıyer’de Halk otobüsünün iki yayayı ezdiği kaza,
- 1 Ekim 2015: Ankara Dikimevi’nde EGO otobüsünün durağa girmesiyle 12 kişinin yaşamını yitirdiği kaza,
Dört kaza arasındaki ortak noktaları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kazalar duraktan kalkıştan hemen sonra oldu ve yayalar ezildi,
- Biri hariç araçların üçü Halk Otobüsü, tümü otomatik vitesli,
- Araçların hepsinde durakta kapı açıldığında aracı sabitleyen “Durak Freni” var,
- Sürücüler araçta “gaz takılması” veya “anvale” olduğunu söyledi,
“Durak Freni” diye isimlendirilen fren sistemi şehir içi otobüslerde durağa yanaşıldığında ve kapı açıldığında otomatik olarak devreye girerek aracın Ana Fren (Ayak Freni) Sistemine kısmî (yaklaşık 3.5bar) basınç gönderir ve aracı durakta sabitler. Bu sırada sürücünün fren pedalına sürekli olarak basmasına gerek kalmaz. Yolcular inip bindikten sonra sürücü kapıyı kapattığında “Durak Freni” devre dışı kalır ve araç hareket edebilir.
“Durak Freni” devreye girdiğinde yapılması gerekenler:
- Otomatik vitesin “D” (Hareket) den “P” (Park) ye alınması,
- Bu sırada sürücünün koltuğundan kalkmaması,
“Durak Freni” devreye girdiğinde yapılmaması gerekenler:
- Otomatik vitesin “D” de bırakılması,
- “Durak Freni” devredeyken gaza basılması,
- Sürücünün koltuktan kalkarak El Frenini çekmeden araçtan inmesi,
- Sürücünün gaza basarken kapıyı kapatması, ya da kapıyı kapatırken gaza basması,
Kazaların dördünün de duraktan hemen sonra olması, bu son kazada akıllara Otomatik Vites ve Durak Freninin yanlış kullanımını getirmektedir. Yani sürücü:
- Otomatik vites “D”deyken kapıyı açmış ve Durak Freni devreye girmiş,
- Gaza basarken kapıyı kapatmış, ya da kapıyı kapatırken gaza basmış,
- Araç fırlamış, çarpmalar sırasında emniyet kemeri takılı olmadığı için direksiyona müdahale edememiş ve frene basamamış,
Araçta kazaya neden olabilecek teknik bir noksan olup olmadığı teknik inceleme sonrası tespit edilecektir. Ancak eldeki verilere göre bu kaza yanlış kullanım ve sürücü hatası nedeniyle olmuştur. Benzer kazalarda olduğu gibi tüm sorumluluğun sürücüye atılması kök sebebin bulunmasını önler. Kurumsal ve sistemsel yetersizlikler de tespit edilmelidir.
Bu ve benzer kazaların önlenmesi için şu tedbirler alınmalıdır:
- Sürücüler çok daha detaylı teorik ve pratik bir eğitimden geçmelidir,
- Sürücülerin araç kullanırken Cep Telefonu kullanmaları önlenmelidir,
- Sürücüler seyir sırasında Emniyet Kemeri takmalıdır,
- Araçlara yetkisiz servislerde müdahale yapılarak AdBlue iptali, On Numara Yağ düzeneği takılması, Donanım veya Yazılım değişikliği ile Tip Onayını düşürecek tadilat yapılması önlenmelidir. Bunun için ilave bir muayene yapılmalıdır.
Alpay Lök / Mak.Y.Müh. / [email protected] / 22 Mart 2019
15
açık
