Karayolu Yönetmeliği Güncellendi: Yüzlerce Taşımacı Etkilenecek

Hazırlayan: Taşıma Dünyası Haber Merkezi

İşte öne çıkanlar; 

- S, Servisle yolcu taşıma belgesi ve bununla ilgili düzenlemeler getirildi. 

- Belli sınırlamalarla da olsa 18-24 koltuk kapasiteli koltuklu otobüslerin belgelere kaydına kalıcı olarak imkan yaratıldı. 20 adeti geçmemek üzere 25 koltuktan büyük özmal otobüs sayısının yüzde 20’si kadar 18-24 koltuklu özmal otobüs belgelere kaydedilip 300 km’ye kadar olan taşımalarda kullanılabilecek.  

- 9 koltuklu eski otomobiller bazı muafiyetlerle geçici düzenleme ile belgelere kaydedilebilecek. 

- Taşımalarda görev yapacak şoförlerin ve bunların takoğraf yoluyla denetimlerine ilişkin yeni esaslar getirildi.

- Kadın şoför istihdamı teşvik edilecek. 

- UETDS bildirim zorunlulukları genişletildi. Aykırılıklara ilişkin cezalandırma düzenlemeleri geldi. 

- Terminal çıkışlarında biniş yapan yolculardan alınan ücretin yüzde 20’sinden fazla çıkış ücreti alınamayacak. 

- Ücret tarifesi önceki tarifenin üzerinden 3 ay geçtikten sonra alınabilecek. Yılda 3 kez tarife değiştirilebilecek. (Ayrıca güncellemeler! söz konusu olabilecek?) 

- Kamu kurum ve kuruluşlarına hizmet veren A1’lerde yapılanma yenilendi. 

- Dağıtım işletmeciliği faaliyeti kurye işletmeciliğine dönüştürüldü. Bununla ilgili çok sayıda düzenleme getirildi. M1 ve M2’lerde bu hizmeti verebilecek ve isterlerse bu belgelere geçebilecek.

- Kaçak yakıt taşımacılığına önlem amaçlı düzenlemeler getirildi. Ek depolar incelenip ceza verilecek. 

Yeni Yönetmelik ile değişen uygulamalara geçiş için zaman veriliyor, kolaylık getiriliyor.

İşte yeni düzenlemeler:

S BELGESİ DÜZENLEMESİ

S, Servisle yolcu taşıma belgesi ve bununla ilgili düzenlemeler getirildi.

- 1 öz mal otobüsle asgari kapasiteye sahip olunması, 100 bin TL sermaye şartı aranıyor.

Servis hizmeti verilecek yer/ firma/ kurum ve kuruluş sözleşmelere sahip olunması gerekiyor.

S Yetki Belgesi Ücreti 368 bin 188 TL olarak belirlendi.

3 araç ve altında olanlar S belge ücretini yüzde 95 indirimli olarak ödeyerek belgesini alabilecek.

S yetki belgelerine en fazla 100 adet özmal otobüs kaydedilebilecek.

- UKOME kararı veya trafik komisyonu kararı ile B3, D3 ve S belgelerinde tahditli plaka araçlar da kaydedilebilecek.

- S Yetki belgelerine özmal taşıt sayısının yarısını geçmemek üzere sözleşmeli otobüsler kaydedilebilecek.

Yetki belgesi kayıtlı her bir taşıtla en fazla 3 farklı yerin / firmanın / kurumun / kuruluşun servis faaliyeti gerçekleştirilebilir. Hizmet verilen yerler taşıt kartında yazılması zorunlu.

- A1-B2, D2 ve S belgesine kayıtlı taşıtların yetki belgesi kapsamı dışında kullanılması halinde yetki belgesi sahibine 50 uyarma verilecek. Bir takvim yılı içerisinde 10 kez uyarma düzenlenmesi ve bu uyarmaların tebliği halinde yetki belgesi iptal edilecek.

- Mevcut D4 servis belgeleri değişikliğin 29’uncu maddesi ile Yönetmeliğe eklenen 12’inci geçici maddeye göre S yetki belgesine dönüştürülecek.

18-24 KOLTUKLU TAŞITLAR DÜZENLEMESİ

B1-D1 18-24 koltuk kapasiteli koltuklu otobüslerin belgelere kaydına kalıcı olarak imkan yaratıldı.

20 adeti geçmemek üzere 25 koltuktan büyük özmal otobüs sayısının yüzde 20’si kadar 18-24 koltuklu özmal otobüs belgelere kaydedilip 300 km’ye kadar olan taşımalarda kullanılabilecek. 300 km’yi aşana 20 uyarma verilir.

Halen B1 ve D1 yetki belgesine kayıtlı taşıtlarla ilgili usul ve esaslar geçici 2’inci madde ile değiştirilen 4’üncü fıkra ile düzenlenmiştir.

9 KOLTUKLU ESKİ OTOMOBİLLER

- 9 koltuklu eski otomobiller bazı muafiyetlerle geçici düzenleme ile belgelere kaydedilebilecek.

1/1/2026 tarihleri arasında, sürücüsü dahil 9 koltuk kapasitesine sahip otomobil cinsi taşıtlardan, 2013 ve öncesi model olan taşıtların B2 veya D2 yetki belgesi eki taşıt belgesine ilave edilmek istenilmesi halinde; bu taşıtlar için 24 üncü maddenin ikinci fıkrasının (m) bendinin (2) ve (3) numaralı alt bentleri uygulanmaz. (Silindir hacminin 2900 cm3 küpten büyük olması ve ilk müracatta 1 yaşından faaliyeti boyunca da büyük olmaması) Ancak, bu fıkraya göre yetki belgesi eki taşıt belgesine ilave edilecek taşıtlarla ilgili olarak;

a) Bu fıkra her bir taşıt için bir defaya mahsus olmak üzere uygulanır.

b) Taşıtların 15 yaşından büyük olmaması şarttır.

c) Taşıtlar için düzenlenen taşıt kartlarının geçerlilik süreleri, (b) bendiyle belirlenen yaş şartını aşmayacak şekilde verilir.

ç) 24 üncü maddenin üçüncü fıkrasına göre yapılan re’sen düşüm ve aynı yetki belgesine yeniden ilave işlemleri saklıdır.”

TAKOĞRAF KULLANIMI

- Taşımalarda görev yapacak şoförlerin ve bunların takoğraf yoluyla denetimlerine ilişkin yeni esaslar getirildi.

Yetki belgesi taşıt belgesinde kayıtlı bulunan ve takograf sürücü kartı kullanım zorunluluğu bulunan taşıtları süren şoförlerin;

a) Sürüş esnasında başkasına ait veya geçersiz takograf sürücü kartı kullandıklarının,

b) Takograf sürücü kartı olmadan taşıt kullandıklarının ihlale konu olan taşıtın kayıtlı olduğu yetki belgesi sahibine her bir ihlal için 75 uyarma verilir.

Takograf kullanması zorunlu olan taşıtların takograf cihazı veya tertibatlarında, ilgili mevzuatına göre takograf denetim yetkisi bulunan personel tarafından, manipülasyon düzeneği tespit edilmesi halinde, ihlale konu olan taşıtın kayıtlı olduğu yetki belgesi sahibine 75 uyarma verilir.

KADIN ŞOFÖR İSTİHDAMI TEŞVİK EDİLİYOR

Yetki belgesi sahiplerinin Ocak ayı sonuna kadar Bakanlığa yapacakları başvuru üzerine, Bakanlık tarafından başvurunun yapılmasından bir önceki takvim yılına ilişkin yapılacak kontroller neticesinde,

Aralıksız olarak 6 ay ve daha fazla istihdam ettikleri hir bir kadır şoför için 1 defaya mahsus olmak üzere iki taşıt ilave işleminde 1 taşıt için yüzde 95 indirim uygulanır.

Kontrolün yapılacağı yılın sonu itibarıyla yetki belgesi eki taşıt belgesinde kayıtlı toplam birim taşıt sayısının %10’u kadar kadın şoförün aralıksız olarak 1 yıl ve daha fazla istihdam ediliyor olması halinde, yetki belgesinin yenilenmesi sırasında 17 nci maddenin birinci fıkrasındaki süreye üç aylık süre eklenir. Bu bende göre eklenecek toplam süre her bir yetki belgesi yenileme dönemi için altı ayı geçemez.

Verilmiş sürelerin haksız yere verildiğinin sonradan tespit edilmesi halinde, verilen süreler, ilgili yetki belgesinin ilk yenilenmesi sırasında sürelerden düşülür.”

U-ETDS BİLDİRİM ZORUNLULUKLARI

U-ETDS bildirim zorunlulukları genişletildi. Aykırılıklara ilişkin cezalandırma düzenlemeleri geldi.

Taşımada/ seferde görevlendirilecek şoför bilgileri, taşıta binilecek ve taşıtın sürüşüne başlanacak terminal ara, ara durak indirme/ bindirme noktası yerleri belirtmeleri suretiyle UETDS sistemine işlemeleri, iletmeleri,

İşlenen, iletilen bilgilerin, aynı taşıma/ sefer için mücbir sebepler haricinde değiştirilmemesi veya iptal edilmemesi,

Taşımada/ seferde görevlendirilecek şoförün fiili olarak faaliyet göstereceği zaman diliminde, bir başka taşıma/ sefer için aynı şoför bilgilerini UETDS sistemine işlememeleri/ iletmemeleri zorunludur.

“(8) Bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren yetki belgesi sahiplerinin U-ETDS’ye bilgi/veri iletme yükümlülükleriyle ilgili olarak;

a) 40 ıncı maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarındaki zorunluluk kapsamında;

1) Hiçbir bilgi/veri iletilmemesi durumunda her sefer için 45 uyarma,

2) Yapılan sefere ilişkin veri iletilmesine rağmen taşınan yolcuya dair hiçbir bilgi iletilmemesi durumunda her sefer için 15 uyarma,

3) Yapılan sefere ilişkin veri iletilmesine rağmen taşıtta görevli hiçbir şoför bilgisinin/verisinin iletilmemesi durumunda her sefer için 15 uyarma,

4) Yapılan sefere ilişkin veri iletilmesine rağmen sefer süresince hiçbir ATS bilgisi iletilmemesi durumunda her sefer için 15 uyarma,

5) Yolcunun beyan ettiği ve Bakanlığa bildirilen/iletilen varış noktasından önce inen yolculara ilişkin bilgilerin, bu hususun gerçekleştiği andan itibaren 30 dakika sonrasına kadar bildirilmemesi/iletilmemesi durumunda her yolcu için 5 uyarma,

6) İletilen seferde, sefer başına (gidiş veya dönüş) 20 adedi geçmemek üzere eksik/yanlış bilgi/veri iletenlere, her eksiklik/yanlışlık için 2 uyarma,

b) 40 ıncı maddenin altıncı fıkrasındaki yükümlülükler kapsamında yapılan sefere ilişkin;

1) Hiçbir bilgi/veri iletilmemesi durumunda her sefer için 20 uyarma,

2) Yapılan taşımaya ilişkin veri iletilmesine rağmen taşınan eşyaya dair hiçbir bilgi iletilmemesi durumunda her sefer için 10 uyarma,

3) Yapılan taşımaya ilişkin veri iletilmesine rağmen taşıtta görevli hiçbir şoför bilgisinin/verisinin iletilmemesi durumunda her taşıma için 10 uyarma,

4) İletilen taşımada, taşıma başına 10 adedi geçmemek üzere eksik/yanlış bilgi/veri iletenlere, her eksiklik/yanlışlık için 1 uyarma,

c) 32 nci maddenin dördüncü fıkrasının;

1) (a) bendine göre bilgi/veri işlenmemesi/iletilmemesi durumunda her sefer/taşıma için 10 uyarma,

2) (b) bendine aykırı şekilde bilgilerin değiştirilmesi veya iptal edilmesi durumunda her sefer/taşıma için 5 uyarma,

3) (c) bendine aykırı şekilde şoför bilgilerinin işlenmesi/iletilmesi durumunda her sefer için 30 uyarma, yetki belgesi sahibine verilir. Ancak, bu fıkraya göre yaptırım uygulanan firmanın, bu kabahatinin sonradan suç unsuru teşkil ettiğinin tespiti halinde, yetki belgesi sahibine ayrıca 150 uyarma verilir. Bu fıkranın;

i) (a) bendinin (1) numaralı alt bendinin uygulanması halinde, (a) bendinin diğer alt bentleri ile (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentleri,

ii) (a) bendinin (3) numaralı alt bendinin uygulanması halinde, (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentleri,

iii) (b) bendinin (1) numaralı alt bendinin uygulanması halinde, (b) bendinin diğer alt bentleri ile (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentleri,

iv) (b) bendinin (3) numaralı alt bendinin uygulanması halinde, (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentleri,

v) (c) bendinin (1) veya (2) numaralı alt bentlerinin uygulanması halinde, (a) bendinin (6) numaralı alt bendi veya (b) bendinin (4) numaralı alt bendi, uygulanmaz.”

TERMİNAL ÜCRETLERİ

- Terminal çıkışlarında biniş yapan yolculardan alınan ücretin yüzde 20’sinden fazla çıkış ücreti alınamayacak.

Yetki belgesi sahipleri; terminallerini ara durak olarak kullanan yetki belgesi sahiplerinin taşıt belgelerinde kayıtlı her bir taşıt için, terminalden taşıta binecek yolculara ilişkin düzenlenmiş bilet ücreti toplamının %20’sinden fazla çıkış ücreti alamaz. Bu bendin uygulanmasını teminen, U-ETDS sistemine işlenen/iletilen ilgili veriler, Bakanlıkça T1/T2 yetki belgesi sahipleriyle kısmen paylaşabilir

ÜCRET TARİFELERİ

- Ücret tarifesi önceki tarifenin üzerinden 3 ay geçtikten sonra alınabilecek. Yılda 3 kez tarife değiştirilebilecek. (Ayrıca güncellemeler! söz konusu olabilecek?)

“(6) Bakanlığa bildirilecek/iletilecek ücret tarifelerinin yeniden belirlenme periyotlarıyla ilgili olarak;

a) Bir önceki ücret tarifesinin (varsa) uygulanmaya başlandığı tarihten itibaren asgari üç aylık sürenin geçmiş olması kaydıyla ücret tarifeleri, bir takvim yılı içinde en fazla üç defa yeniden belirlenebilir.

b) Tarifeli yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan yetki belgesi sahipleriyle ilgili olarak;

1) Hat çizelgelerinde kayıtlı bulunan taşıma hattı ve/veya taşıma güzergahlarına ilişkin ücret tarifelerinin bir bütün olarak ve aynı zamanda belirlenmesi zorunludur.

2) Hat çizelgelerine yeni ilave edilecek taşıma hattı veya taşıma güzergahlarına ilişkin yeni belirlenecek ücret tarifeleriyle ilgili olarak (a) bendinde öngörülen üç aylık süre kısıtlaması ile (1) numaralı alt bentte belirlenen zorunluluk dikkate alınmaz.

3) Hat çizelgelerinde daha önce kayıtlı bulunmaktayken pasif hale getirilmiş taşıma hatlarının yeniden aktif hale getirilmesi ve bu taşıma hatlarına ilişkin daha önce bildirilmiş/iletilmiş ücret tarifelerinin yeniden belirlenmesinin istenilmesi halinde, taşıma hatlarına ilişkin bir önceki ücret tarifelerinin uygulanmaya başladığı tarih esas alınmak kaydıyla, (a) bendiyle belirlenen süre ve sayı kısıtlamalarının dikkate alınması zorunludur.

4) Ücret tarifesinin uygulanmaya başlandığı tarihten itibaren iki iş günü içinde Bakanlığa yapılacak yazılı müracaat ve Bakanlık tarafından verilecek izinle, bildirilen ücret tarifesi, (a) bendinde öngörülen üç aylık süre kısıtlaması dikkate alınmadan her bir yeniden belirleme periyodu içinde bir defaya mahsus olmak üzere güncellenebilir.

c) Bakanlık, taşıma maliyetlerine etki eden unsurların önemli orandaki artış ve azalışlarını dikkate alarak (a) bendinde öngörülen süre veya sayıyı değiştirebilir.”

A1’LERDE YENİ DÜZENLEME

- Kamu kurum ve kuruluşlarına hizmet veren A1’lerde yapılanma yenilendi.

KURYE İŞLETMECİLİĞİ

- Dağıtım işletmeciliği faaliyeti kurye işletmeciliğine dönüştürüldü. Bununla ilgili çok sayıda düzenleme getirildi. M1 ve M2’lerde bu hizmeti verebilecek ve isterlerse bu belgelere geçebilecek.

P türü yetki belgeleri için başvuranlardan;

a) P1 yetki belgesi için başvuranların en az, 5 adet özmal motorlu taşıta sahip olmaları ve 100.000 Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları şarttır.

b) P2 yetki belgesi için başvuranların en az, 30 adet özmal motorlu taşıta sahip olmaları ve 500.000 Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları şarttır.

c) En fazla 3 adet motorlu taşıt ile faaliyet göstermek üzere P1 yetki belgesi müracaatında bulunan gerçek veya tüzel kişilerden, asgari kapasite ile sermaye şartı ve 40 ıncı maddenin otuz dördüncü fıkrasının (b) bendinde yer alan şart aranmaz ve bunların yetki belgesi ücretlerinde %85 indirim uygulanır.”

P türü yetki belgesi ile ilgili olarak;

P1 ve P2 yetki belgeleri eki taşıt belgelerine, ticari veya hususi motosiklet veya moped veya ticari kamyonet veya ticari otomobiller kaydedilebilir.

P1 veya P2 yetki belgesi eki taşıt belgelerine kaydedilecek motosiklet veya moped cinsi taşıtların 10 yaşından büyük olmaması şarttır.

P1 ve P2 yetki belgesi eki taşıt belgelerine kaydedilecek kamyonet cinsi taşıtlardan, asgari kapasiteyi sağlayacak sayıda taşıtların ilk başvuru ve faaliyet süresince 20 yaşından büyük olmaması şarttır.

P1 ve P2 yetki belgesi eki taşıt belgelerine kaydedilecek otomobil cinsi taşıtlar asgari kapasite hesabında dikkate alınmaz.

P1 yetki belgesi için sağlanması gereken asgari kapasite hesabında, finansal kiralama sözleşmesi veya uzun süreli kiralama sözleşmesi yoluyla temin edilen taşıtlar da dikkate alınır.

P1 veya P2 yetki belgesi eki taşıt belgelerine kaydedilecek motosiklet veya moped cinsi taşıtlarda taşıma kutusu bulunması halinde, bu taşıma kutularının ilgili mevzuata uygun olması ve araç tescil kayıtlarına işlenmiş olması şarttır.”

P2 yetki belgesi eki taşıt belgesine, özmal taşıt sayısının 10 katını geçmemek üzere sözleşmeli taşıtlar kaydedilebilir.

P1 yetki belgesi eki taşıt belgesine sözleşmeli kamyonet veya otomobil, P2 yetki belgesi eki taşıt belgesine sözleşmeli otomobil kaydedilmez.”

Birinci fıkrada öngörülen hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösterecek kuryelerin;

İlgili mevzuatın öngördüğü kurye faaliyet belgesine sahip olmaları,

b) Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma veya kaçakçılık suçları ile Türk Ceza Kanununun 81, 82, 102, 103, 104, 105, 109, 148, 149, 179/3, 188, 190, 191, 226 ve 227 nci maddelerindeki suçlardan, arşiv kayıtları hariç olmak üzere, adli sicil kayıtlarının bulunmaması, şarttır.

(4) Bu maddenin üçüncü fıkrasında belirlenen şartları haiz olmadan çalışan veya bu şartları haiz olmayan kuryeyi/kuryeleri faaliyetleri için görevlendiren/çalıştıran P1 veya P2 yetki belgesi sahiplerinden;

a) (a) bendine aykırı davranan yetki belgesi sahiplerine her bir kurye için ayrı ayrı olmak üzere 3 uyarma,

b) (b) bendine aykırı davranan yetki belgesi sahiplerine her bir kurye için ayrı ayrı olmak üzere Kanunun 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde belirtilen miktarda idari para cezası, verilir.”

KACAK YAKIT TAŞIMACILIĞI

Kaçak yakıt taşımacılığına önlem amaçlı düzenlemeler getirildi.

Ek depolar incelenip ceza verilecek. Taşıtlarda yakıt depolarının Sanayi Bakanlığı tarafından yayımlanan motorlu araçlara yönelik tip onayı mevzuat gereklerine uygun olması zorunluluğu bulunuyor. Bunun ihlali halinde her ihlal için 50 uyarma,

Suç konusu teşkil edebilecek taşıma faaliyetinin gerçekleştirilmesi amacıyla zula olarak tabir edilen özel olarak hazırlanmış gizli/özel tertibat ve yer/bölme yapılamaz. Bu kuralın ihlali halinde her ihlal için yetki belgesi sahibine 150 uyarma cezası verilecek.

Yeni Yönetmelik ile değişen uygulamalara geçiş için zaman veriliyor, kolaylıklar getiriliyor. Geniş kapsamlı olan Yönetmelik değişikliğinde yukarada aktarılmaya çalışılan ana düzenlemeler dışında detaylara ilişkin hususlarda bulunmaktadır. İlgililer kendileri ile ilgili detayları değişiklik metninden veya Yönetmeliğin değişiklikler işlenmiş yeni şeklinden takip etmelilerdir.

İHLAL SAYISINA DİKKAT

Geçiçi durdurma ve yetki belgesi iptali başlıkla 70’inci maddenin 3’üncü fıkrasındaki uyarmaların 150’yi aşması halinde 150’nin altına düşürmeyenlerin faaliyetlerinin durdurulmasına ilişkin uyarma sayısı 500’e yükseltildi. Yine 70’inci maddenin

“(4) Yetki belgesi sahipleri hakkında yapılacak değerlendirme neticesinde;

a) Bir takvim yılı içinde bu Yönetmeliğin;

1) 35 inci maddesinin ikinci fıkrasının,

2) 69 uncu maddesinin sekizinci fıkrasının;

i) (a) bendinin (1) numaralı alt bendinin,

ii) (b) bendinin (1) numaralı alt bendinin,

iii) (c) bendinin (3) numaralı alt bendinin,

ihlal edilmesi nedeniyle, yetki belgesi sahibine toplamda 1.000 ve daha fazla uyarma verilmiş olması ve bu uyarmalara ilişkin düzenlenen ihlal tespit tutanaklarının tebliğ edilmiş olması halinde, yetki belgesi sahibine ayrıca 500 uyarma verilir.

b) (a) bendine göre düzenlenen ihlal tespit tutanağının/tutanaklarının tebliğ edildiği tarihten sonra, (a) bendinin uygulamasına esas teşkil eden uyarmalar dikkate alınmadan, aynı takvim yılı içinde (a) bendinin yeniden ihlal edilmesi halinde, (a) bendi hükümleri tekraren uygulanır.

c) Her takvim yılı başında, bir önceki takvim yılına ilişkin yapılacak değerlendirme neticesinde; değerlendirme yapılan yıl içinde (a) bendine göre düzenlenmiş ve tebliğ edilmiş ihlal tespit tutanağı sayısının, değerlendirmeye konu takvim yılı sonunda, yetki belgesi eki taşıt belgesinde kayıtlı taşıt sayısı;

1) 100 ve altında olanlar için, 5 defa ve üstü olması,

2) 100’ün üzerinde olanlar için, taşıt sayısının % 5’i ve daha fazla olması, halinde, ilgili yetki belgesi iptal edilir. Bu bent kapsamında yapılacak hesaplamada virgülden sonraki rakamlar dikkate alınmaz.”