Nesnelerin İnterneti ve Otomotiv

Son birkaç yıldır sıklıkla duyduğumuz bir kavram: Nesnelerin İnterneti. İngilizce ‘Internet of Things'in Türkçe karşılığı olarak kullanılıyor. Özetle, nesnelerin birbiriyle veya sistemlerle iletişim içinde olmaları kastediliyor. Otomotiv sektöründen örnekler verelim: otomobilinizde seyir halindesiniz ve Maslak'ta aracınızı park edeceğiniz yer arıyorsunuz. Size en yakın otoparklardan birinden de bir araç otoparktan ayrılmak üzere ve siz onu görmüyorsunuz. Ama nesnelerin interneti ağıyla, araçlar birbirlerine bilgi geçiyorlar. Otoparktan ayrılmak üzere olan araç, sizin araca diyor ki 'ben şimdi otoparktan ayrılıyorum. Bana da en yakın olan ve park yeri arayan sensin, gelebilirsin buraya', konumunu da gönderiyor. Siz daha parktan ayrılan aracı görmeden, sizin araç diğer araçla iletişime geçti ve konum dahil bilgileri aldı. Size de, radyo bölümündeki ekrandan mesaj veriyor: ‘şu konumdaki araç, parktan ayrılmak üzere, oraya geçebiliriz’. Var mı böyle bir özellik şu an otomobillerde? Evet, bazı markalar bunu hayata geçirmiş durumda. Bu iletişimi, aynı markanın araçları kendi aralarında yapıyor. Yani X markalı araç, otoparktan ayrılmak üzereyken; kendisine yakın X markalı araç var mı yok mu arıyor, otopark aradığını fark ederse, X markalı araca konum göndererek kendisinin parktan ayrılmak üzere olduğunu belirtiyor. 

Başka bir örnekle devam edelim.

Aracımızın Acil İletişime Geçmesi

Adana'dasınız, yolların isimlerini bilmiyorsunuz ve kiraladığınız araçla kaza yaptınız. Kazanın şiddeti büyük, yarı baygın durumdasınız ve şehir merkezinden uzaktasınız. Yoldan geçen bir araç oldu da sizi görür de yardıma gelirse ne âlâ. İlkyardımlarda geçen her sürenin ne kadar kıymetli olduğunu göz önüne alırsak, bu duruma da nesnelerin internetinin el atması gerektiğini bazı markalar yıllar öncesinden görmüş ve çözümler geliştirmişler. Nasıl mı? Adana'daki o bilmediğimiz yola geri dönelim. Kaza yaptık, yarı baygın durumdayız ve kanamalı bir kaza. Nesnelerin İnterneti altyapılı aracımız, kaza yaptığımızı fark ediyor ve 112'yi otomatikman arıyor. 112'de çağrıyı açana, 'Baraj Yolu 5. Durakta, Turgut Özal caddesi yönündeyiz. Araçta 2 kişi var. Ölümlü kaza olması yüksek ihtimal' şeklinde bilgi geçiyor. 112 de bu bilgiler doğrultusunda en yakın ambulansı sevk ediyor. Hadi biraz daha karmaşıklaştıralım. Bu kazayı Barselona'da yaptınız. Caddeyi de konumu da bilmediğiniz gibi, 112'dekiyle İngilizce ya da İspanyolca da konuşamayacağınızı varsayalım. Nesnelerin İnterneti altyapılı aracımız, bulunduğunuz konuma göre dilini seçip 112 ile o dilde konuşarak konum bilgisini ve kazanın şiddetini aktarabiliyor.

Trabzon-İstanbul seferindeki otobüsümüzü düşünelim. Trabzon'dan kalktı, İstanbul'a doğru geliyor. Servis zamanı da gelmiş olsun. Otobüsümüz, İstanbul'a gelecek, servise geçecek, servis kontrolden geçirecek, ihtiyaçları belirleyecek ve eğer ihtiyaç olan malzeme serviste yoksa onun temini beklenecek vesaire. Beklenenden farklı bir bakım-onarım ihtiyacı çıktıysa da, servis insan kaynağını da ani plana göre yetiştirmeye çalışacak. Peki, bunun yerine, yine nesnelerin internetinden yararlanarak, bizim otobüs Trabzon'dan gelirken, yolda otobüsün ihtiyacını analiz etse... Servis ihtiyaçlarını tespit etse. Hatta daha da ileri giderek, şu, şu malzemelere ihtiyaç olacak, işçilik süresi de şu kadar olur diye daha yoldayken İstanbul'daki servise haber verse... İstanbul'daki servis de, otobüs gelesi kadar ihtiyaç duyulacak malzemeleri temin etse, insan kaynağını planlasa… Bizim otobüs de İstanbul'a servise geldiğinde, önceden planlandığı üzere hemen işlemlerine başlansa ve dönüşü daha erken, sektör deyimiyle 'serviste yatmadan' devam edebilse… Hali hazırdaki teknoloji bunu yapabilir durumda mı? Evet, yapabilir durumda. Hatta o ihtiyaç olan malzemelerin, servisin stokunda olup olmadığını da kontrol edebilir, yoksa daha yoldayken siparişini bile verebilir. Peki, bunu şirketimizde nasıl hayata geçirebiliriz diye soracak olursanız; ülkemizdeki 3 GSM operatörüyle (Turkcell, Vodafone, Turk Telekom) temasa geçin derim. Nesnelerin interneti uygulamalarına örnek bu projenizi aktarın; size iş ortaklarıyla birlikte en kısa sürede gelip maliyet ve ne zamana hayata geçirebileceklerini aktaracaklardır. Teknoloji kullanımı, ilk alımda size ek maliyet gibi gözükse de, sağlayacağı verimlilik, zaman, rekabette farklılaşma ve benzeri faydalar ile kazandıracakları daha fazla olacaktır. 

Karayoluyla yolcu taşımacılığı sektöründe görev alan, sorumluluk taşıyan, insan hareketliliğini sağlayan herkesin mübarek ramazan bayramını kutluyorum. ■