İspanya’da Şehi̇rlerarası Otobüs Taşımacılığı - 2

NUSRET ERTÜRK / İSPANYA

Karayolu taşımacılığında yük ve eşyanın payının yüzde 62,5, karayolu yolcu taşımacılığının payı ise toplamda yüzde 37,5. Bu toplamın içinde tarifeli ve düzenli şehirlerarası otobüs taşımacılığının payı ise yüzde 18,8 olduğu www.ine.es İspanya İstatistik Kurumu verilerinde görülmektedir.

Aynı kurumun taşımacılıkla ilgili istatistiki verileri incelendiğinde dikkat çekici ve çarpıcı sonuçlar gözlemlenmektedir. Ülkemizde karayolu yolcu taşımacılığında ne kadar yolcu taşındığını biliyormuyuz? TÜİK istatistiklerine bakıldığında, yolcu taşımaları hakkında havayolunun dışında hiç bir veri yok yayınlanmıyor. Nasıl bileceğiz ne kadar yolcu taşıdığımızı? Afaki ve hiçbir gerçeğe dayanmayan yıllık 250 milyon yolcudan bahsediliyor. Ben bu rakamı gerçekçi bulmuyorum.

Oysaki İspanya 1996 yılından itibaren tüm yolcu istatistiklerini yayınlamış. Gıpta ile inceledim.

Karayolu yolcu taşımacılığı açısından bizleri ilgilendiren İspanya’da taşınan yolcu sayısı rakamlarını sizlerle paylaşayım dilerseniz:

Şehirlerarası tarifeli ve düzenli kısa mesafelerde: 466.381.000 yolcu

Şehirlerarası tarifeli ve düzenli orta mesafeler: 193.217.000 yolcu

Şehirlerarası tarifeli ve düzenli Uzun mesafeler: 16.035.000 yolcu

2016 yılında 675.633.000 yolcunun otobüs ile seyahat ettiği görülmektedir.

Şehirlerarası tarifeli ve düzenli kısa mesafelerde: 346.285.000 yolcu,

Şehirlerarası tarifeli ve düzenli orta mesafeler: 145.186.000 yolcu

Şehirlerarası tarifeli ve düzenli Uzun mesafeler: 12.723.000 yolcu

2017 yılının ilk dokuz aylık döneminde 504.194.000 yolcunun otobüs ile seyahat ettiği görülmektedir.

Turizm grup taşımaları, bu rakamlara dahil değildir. Bu rakamlara mücavir alan içinde yapılan toplu taşıma rakamları da dahil değildir. İstatistiklerde yer alan kısa mesafe kavramı, eyalet içi yolcu taşımaları olduğunun bilinmesinde fayda görüyorum, ortalama 20 ila 250 Km mesafeleri kapsadığını dikkate almamız gerekiyor. Eyalet içi taşımalarda belediyeler ve yerel yönetimlerde tarifeli ve düzenli seferler yapabiliyorlar. Orta mesafeler, eyaletler arası ve 500 Km ile sınırlandırılmış. Uzun mesafeler ise 500 Km üzeri yurtiçi ve uluslararası, özellikle AB içine yapılan tarifeli ve düzenli taşımaları kapsamakta.

Dolayısıyla ülke nüfusu Türkiye’den az olmasına rağmen seyahat kat sayısının yüksekliği buna bağlı olarak, otobüs kullanımın yaygınlığı dikkat çekiyor. İspanya’da özellikle kısa ve orta mesafeli seyahatlerde otobüs tercih ediliyor. Uzun mesafelerde otobüs çok az tercih edilmekte; uçak, YHT ve diğer türde trenler kullanılmaktadır. Üçüncü tercih otobüstür. 

Önemli bir tatil destinasyonu olan İspanya’nın turizm taşıma rakamlarına bakıldığında ülke genelinde 2016 yılında 18 milyon yolcunun kentiçi ve şehirlerarasında turizm araçlarını kullandıklarını görüyoruz.

Dilerseniz konuya öncelikle ülkemizde çok tatışılan otogar ve yolcu terminalleri açısından bakalım.

Terminal ve otogar iletmeleri mantığı, bizde olduğu gibi, ancak fark şu: Terminaller şehirlerin çevre yoluyla direk bağlantılı giriş ve çıkışı kolay yerlerde ve özellikle şehir merkezinde yapılmışlar. Sevilla, Granada ve Madrid güney yolcu terminallerini bizatihi görme ve inceleme fırsatım oldu.

Sevilla Otogarı bu konuda dikkatimi çekti. Şehrin tarihi ve turistik merkezine çok yakın konumda ve tarihi kente yürüme mesafesinde, adliye sarayının hemen arkasında. Otogar alanının etrafı apartman konutlarla çevrili. Tahmini 10 bin m2’lik bir dikdörtgen adanın içine terminal yapılmış. Bir cephesi terminal binası, bir başka cepheden apartmanın altından otobüs terminale giriyor, diğer cepheden çıkıyor. 

Otobüs giriş ve çıkışlarından yolcu girişi yasak. Otobüsler terminal giriş ve çıkış parası ödemiyor. Her şey elektronik, kapı açılıp kapanıyor. Görevli ve para alışverişi yok. Küçük olmasına rağmen beni etkileyen tarafı, terminal bilet gişeleri ve bekleme salonu sanat galerisi gibi, duvar resimleriyle fresklerle süslenmiş, tarihi bir kimliği var. Tüm terminal engelli ulaşımına uygun hale getirilmiş. Etkileniyorsunuz, temizliği ve sessizliği de beni ayrıca etkiledi. Bağıran çağıran yok, gürültü yok. İşletmelerin bilet gişelerinin önünde kuyruk yok. Yolcuların tamamı önceden biletlerini alarak terminale gelmiş. Sevilla terminalinde, yanlış olmasın 4 tane işletme ve firma ismi gördüm. Terminaldeki salondaki büyük elektronik bilgilendirme panosunda gelen ve giden otobüslerin saatleri ve işletmelerin peron numaraları yazıyor. Yolcu açısından sıkıntı doğuracak bir ortam yok, insana güven ve huzur veriyor. 

Simitçi, gazozcu, naneşekerci, su satıcısı gibi insanı rahatsız eden yok! Bir tane kafeterya ve 1 büfe var. Otogarın dışında ve çevresinde kargaşa yok, çevrede restoran ve kafeler mevcut. Taksi sırasını görmeseniz, yolcu terminali olduğu belli bile değil. Göbeğinde bir otogar barındırmasına rağmen mahalle hayatı kesintisiz ve müdahalesiz devam ediyor. 

Açıkçası, alışkın olduğumuz insan kalabalığı, kargaşa ve kaos bu ülkenin terminallerinde yok! Güvenliğin çok sıkı olması dikkatimi çekti. Terminale giriş ve çıkışlar tek kapıdan yapılıyor. Bagajlar x-ray’den geçiriliyor. Polisler, üniformalı ve tam teçhizatlı olarak terminal içinde ve ikişerli olarak dışında geziyorlar. Caydırıcılık açısından ben son derece olumlu buldum, yadırgamadım. ■