03.08.2015, 11:38
Otomarsan’ın kuruluşu - 3
Türkiye’de toplumsal hareketler 1958’den sonra yoğunlaşmaya başladı.
1960 yılına gelindiğinde Ankara ve İstanbul’daki üniversitelerde öğrenci hareketleri ve olaylar arttı.
Ülke hem iktidar hem muhalefet tarafından gerildi.
En son “555 K”lı bir yürüyüş düzenlendi.
5’inci ayın 5’inci gününde saat 5’te Kızılay’da… yani 5 Mayıs 1960’ta.
Ve 27 Mayıs 1960’ta, Ordu ülke yönetimine el koyar.
* * *
27 Mayıs ihtilaliyle birlikte Otomarsan’ın kuruluşu ile ilgili bütün çalışmalar 1961 yılına kadar rafa kaldırılır.
* * *
Bu dönemde Türkiye’de finansman ve döviz ihtiyacı hat safhada, araç ithali gittikçe zorlaşmakta ve araçlar döviz tahsisi ile birlikte ithal edilebilmektedir.
Hatta montaj fabrikası olmayana araç ithali için döviz tahsisi imkansız hale gelmiştir.
1962’ye gelindiğinde Mengerler, kamyon ve otobüs montajı yapacak bir şirket kurulmasına müsaade alabilmek için tekrar Sanayi Bakanlığı’na başvurur.
* * *
Bu arada Mengerler, Mercedes’e bu proje’ye yüzde 50 ortaklık ile katılmayı teklif eder.
Mercedes de Mengerler’e 1962 yılında bir telgraf çeker…
Telgraf aynen şöyledir:
Telgraf…
Leipold’un Otobüs Kamyon projesi ile ilgili stop DB’nin projeye yüzde 50 oranında katılması stop Kredi temininde güçlüklerle karşılanmaktadır stop Finans kısmının görüşünü alabilmemiz için Wycholdil’in gelecek hafta gelmesini bekleyeceğiz stop Şahsi bir sorum var stop Orada sermayesi olan bir ortak bulabilir miyiz stop
Selamlar
Illig
Saygılarımla
EX3 Daimler-Benz
* * *
Mengerler, Mercedes-Benz AG’den kamyon ve otobüs montajı yapacak şirketin ilk belgelerini alır ve Bakanlığa, Türk Hükümeti’ne sunar.
Ardından Mercedes’le proje üstünde detaylı bir şekilde çalışmaya başlanır. Çalışmalar, lisans anlaşması, iştirak, ortaklık ya da kredi verilmesi konularında gelişir.
Ve geldik 1963 yılına.
Yabancı Sermayeyi Teşvik amacıyla Mercedes’in kamyon şaselerinin montajı ve otobüs karoserlerinin üretimi için bir fabrikanın kurulması müsaadesi alınır.
* * *
Yabancı Sermayeyi Teşvik Komitesi, Almanya’da bulunan Daimler-Benz AG firmasının 6 sene vadeli yüzde 5 faizli, 3 yıl ödemesiz, 6 eşit taksitle ödenmek üzere ve tamamen nakit olması şartıyla açacağı 3 milyon mark tutarındaki kredi hakkında kanun hükümlerinin uygulanması…
Bu kanunu, Yabancı Sermayeyi Teşvik Komitesi’nin 22 Aralık 1962 tarihli kararı ve Ticaret Bakanlığı’nın 04 Ocak 1963 tarihli yazısı üzerine, Bakanlar Kurulu 23 Ocak 1963 tarihinde onamıştır.
Evet bu kredi onanmıştır, Bakanlar Kurulu Kararıyla.
Bu belgenin altındaki imzalara baktığımızda;
Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, Başbakan İsmet İnönü, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Turan Feyzioğlu, Maliye Bakanı Ferit Melen, Çalışma Bakanı Bülent Ecevit, Milli Eğitim Bakanı Ş. R. Hatipoğlu, Sanayi Bakanı F. Çelikbaş, İmar ve İskan Bakanı F. K. Gökay, İçişleri Bakanı H. O. Bekata, Dışişleri Bakanı F. C. Erkin ve zamanın diğer tüm bakanlarını görüyoruz.
Bu gelişmeler yaşanırken montaj kelimesi çokça tartışılmaya başlanmıştı.
Hatta dönemin üniversite gençliği Ortak Pazar ve montajcılık aleyhinde gösteriler düzenliyordu.
Montaj sanayi…
Ambalaj sanayi diye alay ediliyordu.
İşte bu dönemde montaj sanayi talimatı Resmi Gazete’de yayınlanıp yürürlüğe girdi.
Mercedes’in bu talimatname hakkındaki yorumu ise oldukça menfidir.
Yani, olumsuz… ■
15
açık
