2024, bize 2023’ü aratacak
Bizler, Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılına adım atarken, dünya artık çok farklı bir yönde ilerliyor. Dijital dünya, yapay zeka gibi faktörler büyük değişimler getirecek. Ülke ve millet olarak bizim bu değişimlere hazır olmamız, yeniliklere açık olmamız lazım.
Öncelikle, sektörümüz 2023’ü nasıl geçirdi? Pandemiyle başlayan ekonomik sıkıntılar, havayolu ve demiryolu taşımacılığındaki gelişmeler, kayıt dışı korsan taşımacılık faaliyetleri, sektörde yüzde 40’ın üzerinde daralmaya neden oldu. Bunu, sektörün parametresi olan İstanbul Otogarı’ndan günlük çıkan otobüs sayılarında da görebiliyoruz. Ortalama günlük 1600 civarında otobüs çıkması gerekirken ortalama 1100 civarında otobüs çıkıyor, bunun altına düştüğü günler de oldu. Sektördeki daralma, firma sayısının azalması devam edecek gibi...
Karayolu yolcu taşımacılığı
Ben karayolu yolcu taşımacılığı açısından önümüzdeki süreçte olumlu bir gelişmenin olacağını düşünmüyorum. 2023 yılını değerlendirdiğimizde, petrol ve diğer maliyet kalemlerindeki artış bilet fiyatlarına yansıdı.
Yaz aylarında bilet fiyatları epeyce yükseldi ve otobüs işletmeciliği uçakla yarışır hale geldi. Ama bu 3-4 ayla sınırlı kaldı. Şu anda bilet fiyatlarında birçok bölgede yüzde 50’nin üzerinde indirim var, yolcu sayısı da azaldı. Öğrencilerin hareketliliğinde belli bir seviyede azalma var. Bu, ekonomik sıkıntılardan kaynaklanan bir daralma ve hareketsizlik.
Sektörü iyi günler beklemiyor
Sektör mensuplarımız yaz aylarından genelde memnun göründü. Şu anda ise yıkıcı rekabetten yakınıyor. Artan maliyetlerden yakınıyor. Akaryakıt fiyatları, otobüs alım fiyatları hakikaten beklenenin çok üzerinde. Asgari ücrete yüzde 49 zam yapıldı ve 17 bin 2 TL oldu, buna hayatın her alanına yansıyacak zamlar eklenecek. Bu maliyet artışları dikkate alındığında sektörü iyi günler bekliyor diyemeyiz.
Hareketlilik daha da azalacak
Ülkedeki ekonomik sorunlar, gelirlerdeki daralma hareketliliği daha da azaltacak. Bu da sektörü daraltacak. Havayolu ve demiryolu taşımacılığı tarafına baktığınızda yolculuk talebinin çok yüksek olduğunu görebiliyoruz.
Sektör temkinli olmalı
Yaza girerken biraz toparlanma olur, ama kısa süreli iyilikler sektörün sorunlarını çözmek için yeterli olmayacak. Bakım, sigorta, kasko, araç fiyatlarını bilet fiyatlarına yansıtamayacağız. Özellikle yılın ilk yarısında sektörü çok büyük sıkıntılar bekliyor. Ben karamsarlığı sevmiyorum ama kara tablo içerisinde olumlu konuşacak halimiz yok. Sektörün önümüzdeki süreçte mutlaka daha temkinli ve planlı hareket etmesi gerekiyor. Fiyat istikrarını mutlaka yakalamamız, yıkıcı rekabeti engellememiz lazım.
Korsan taşımacılık engellenmeli
Korsan taşımacılığa yönelik yaptırımlar ve denetimler yetersiz. Kayıt dışı korsan taşımacılık faaliyetlerinin mutlaka engellenmesi lazım. Bunları söylemekten yorulmadım, yorulmayacağım da. Uzun yolu uçağa, orta mesafeyi ana koridorlarla trene kaptırdık, sektörümüze kısa mesafe kaldı. Onu da korsana bırakmak istemiyoruz. Caydırıcı yaptırım olmadığında korsan taşımacılık hem ülke ekonomisine hem de sektöre çok ciddi zararlar vermeye devam devam edecek. Ağır yaptırımların bir an önce hayata geçirilmesi gerekiyor. Bunların yanında üretici firmaların da sektörün durumunu göz önüne tutması gerekiyor. Yeni otobüs yatırımı yapamayan firmalar eski otobüslerle çalışmaya devam edecek. Bakım onarım giderleri ağır maliyetler getirecek. Burada belediyelerin de otogar çıkış ücretlerini ve kiralarını daha da arttırmaması gerekiyor. Bu konuda herkesin duyarlı olması lazım.
Bu sektör bu ülkeye lazım
İşçinin, memurun, askerin, öğrencinin taşınma aracı otobüstür. Bunun herkes tarafından dikkate alınması gerekiyor. Biz de boş seferler yaparak, birbirimizin kaynaklarını tüketerek değil, verimliliği arttırarak daha doğru ücretlere daha dolu seferler gerçekleştirme çabası içinde olmalıyız. Sektör bu gerçekleri göz ardı etmemeli.
Bakan Ersoy’a ziyaret
Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mehmet Nuri Ersoy’u ziyaret ettik, sorunlarımızı aktardık. Ulaştırma işlerinin tamamen Ulaştırma Bakanlığı’nda, acentelik hizmetlerinin de tamamının Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda olacak şekilde düzenlemelerin yapılması lazım. Sayın Bakan, taleplerimizi kabul eder şekilde konuştu.
Belediyelerin D2 belgesi bulunmayan taşıtlara turizm yol belgesi vermesi, bizim ve turizm taşımacılarının önemli sorunlarından biri. Mevzuatların birbiriyle çelişen tarafları var. Karayolu Taşıma Kanunu ve Yönetmeliği, turizm grup taşımacılığının D2, B2 ile yapılacağını söylüyor. Oysa belediyeler UKOME kararları ile D2 belgesi olmayan taşıtlara turizm yol belgesi veriyor. Sayın Bakana bunları aktardık.
Bakan Uraloğlu ile görüşmeliyiz
Biz, Ulaştırma ve Altyapı Bakanımız Sayın Abdulkadir Uraloğlu ile de görüşmek isterdik. Sayın Ersoy’dan alabildiğimiz randevuyu ondan da almak isterdik, ancak olmadı. Sayın Uraloğlu bize bir randevu verirse sorunlarımızı aktarmak isteriz. Sayın Genel Müdür Murat Baştör ve ekibi, Bakan Beyin talimatıyla bizi dinlediler. Ama sorunlarımıza çözüm bulabilmek özellikle Anadolu Yakası Otogarı’na çözüm bulabilmek için Sayın Bakan ile görüşmeyi istiyoruz.
Otogarlar
2023 yılı içerisinde Anadolu Otogarı ve Beylikdüzü Cep Terminali sorununu çözmek için çok büyük bir gayret gösterdik ama belediyeler de, bakanlıklar da bazı sorunların çözümünü seçim sonrasına atıyor.
Türkiye’de seçimler bitmiyor.
2024 yılının tüm dünyaya, ülkemize, milletimize ve sektörümüze hayırlar getirmesini diliyorum. Herkesin yeni yılını kutluyorum. ■
