Pompeii’den Günümüze Yaya Geçidi ve Trafik Güvenliği Üzerine Bir Yolculuk Yük. Müh. Alpay Lök'ün 2 Aralık 2025'te İTO’da katıldığı Trafik Güvenliği Toplantısı notları ve düşünceleriyle...
İTO’daki toplantıdan sonra kendime şu soruyu sordum:
Pompeii’de ulaşım sistemi ve yaya geçitlerini kimler değiştirdi?
Cevabı aslında oldukça ilginç: Dönemin tüccarları ve taşımacıları, yerel yönetimle iş birliği içinde, Vitruvius ekolünü benimseyen kent plancılarıyla birlikte çalışarak yolları ve yaya geçitlerini ticaretin ihtiyaçlarına göre dönüştürdüler.
Bugün dünyanın birçok yerinde kullandığımız, siyah-beyaz çizgilerle tanıdığımız "Zebra crossing" yani yaya geçidi tasarımı, kökenini binlerce yıl öncesinin Pompeii'sinden alıyor. İlk olarak üç boyutlu taş bloklar hâlinde tasarlanan bu geçitler, zamanla iki boyutluya indirgenmiş ve İngiltere’den başlayarak tüm dünyaya yayılmış.
Hiç düşündünüz mü?
Her gün üzerinden geçtiğiniz yaya geçitlerinin kökeni, antik bir kentin ticaret yollarını optimize etmek için tasarlanmış yapılar olabilir mi?
Ve daha da önemlisi:
Bugünün tüccar ve lojistik sektörü temsilcileri, yaya geçitleri gibi temel trafik güvenliği unsurlarının tarihsel gelişiminde kendilerine ait bir pay olduğunu biliyorlar mı?
İTO’daki Toplantıdan Notlar
2 Aralık 2025’te, TTKÖD (Trafik Kazalarını Önleme Derneği) ve Kışlastiği.com temsilcisi olarak katıldığım İTO’daki Trafik Güvenliği Toplantısı oldukça verimli geçti. Sunumların ardından söz alarak, özellikle kış lastiği mevzuatının mevcut durumuna dikkat çektim.
Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 65/A maddesinde yer alan kış lastiği zorunluluğu, uygulamada ne yazık ki içler acısı bir tablo sergiliyor. TBMM gündeminde bekleyen Trafik Kanunu değişiklik taslağında ise bu konuya dair hiçbir düzenleme yer almıyor.
Toplantı sırasında Prof. Mustafa Ilıcalı’ya dönerek şu hatırlatmayı yaptım:
“13 yıl önce Antalya’daki çalıştayda birlikte verdiğimiz emeklerin bugün karşılık bulamıyor olması gerçekten üzücü.”
Ayrıca yeni kurulan TOLDER adlı lastik derneğine başarı dileklerimi ilettim ve İzmir merkezli LASED ile iş birliği yapmalarını önerdim.
Umutluyum.
Çünkü trafik güvenliğinde farkındalık, geçmişten ilhamla geleceği kurma iradesiyle başlar.
Alpay Lök .... Suat Sarı
