Anadolu Otogarı Türkiye’ye örnek olacak
İçinde bulunduğumuz dönemde akaryakıt fiyatlarındaki dalgalanma, bilet fiyatlarında da dalgalanmaya neden oldu. Bayram öncesinde tek ayaklı bir yoğunluk yaşandı. Mazot fiyatında son yapılan indirimlerle birlikte toplamda 6 liraya yakın gerileme oldu. Bu durum bilet fiyatlarına da yansıdı, hatta bazı bölgelerde yıkıcı rekabette başladı.
Otobüs tarafında tek ayaklı seferler yapılırken havayolu taşımacılığında hemen hemen tüm seferler dolu. Otobüs bilet fiyatları uçak bilet fiyatlarının yarısı bile değil. Kısa mesafelerde uçak bilet fiyatları otobüse göre pahalı görünürken uzak ve orta mesafeli hatlarda otobüse göre avantajlı. Uzak mesafeli bir hatta 1000 lira bilet fiyatı varken otobüs 750-800 TL’ye ulaştı. Fark az olunca uçak da tercihte daha çok öne çıkmaya başladı.
Üstelik uçak seyahati ile gideceğiniz yere daha kısa sürede gidiyorsunuz. Otobüste mola verildiğinde yolcu ayrı bir maliyet ödüyor. Eskiden uçakla seyahat etmek ayrıcalıktı. Şimdi ise sıradanlaştı. İktidarın uçakla herkes seyahat edecek yönündeki açıklamaları da hayata geçti. Herkes uçakla seyahat edebilir hale geldi. Bu kadar havalimanın olduğu ve uçakla seyahatin giderek arttığı ülkemizde otobüsçülük artık bölgesel şekilde kısa mesafelere evrilecek. Kısa mesafeli hatlarda yolcu sayısı artacakken, uzak mesafeli hatlarda yolcu sayısı düşmeye devam edecek.
Havalimanı sayısı birçok ülkeyi geçti
Öte yandan ülkemizde plansız bir şekilde bir çok havalimanı inşa edildi. Havalimanlarının bir kısmı giderlerini bile karşılayamaz durumda. Havalimanlarının yüzde 70’i yolcunun yüzde 90’ını taşırken kalan yüzde 30’da yüzde 10’unu karşılıyor. Şimdi Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Bayburt’a da havalimanı inşa edileceğini açıklıyor. Rize-Artvin’de, Trabzon’da, Ordu-Giresun’da, Erzincan’da, Erzurum’da var. Bu kadar birbirine yakın bölgede bu kadar sık havalimanı yapmak aslında bir planlama hatası ve kaynak israfı olarak görünüyor. Türkiye sahip olduğu havalimanı sayısı ile birçok ülkeyi geçti. Havalimanı önemli bir ihtiyaç bunu kabul ediyoruz ama bunun da planlı bir şekilde yapılması gerektiğine inanıyorum.
Havayolu taşımacılığı otobüs yolcusunun yüzde 30’unı almış durumda. İç hatlarda daha önce 10 milyon olan yolcu sayısı 130 milyonlara çıktı. Otomobil sahipliği de artmasıyla yolcunun bir kısmı aracıyla seyahat etmeye başladı. İstanbul-Ankara hızlı tren hattı da çok ciddi şekilde yolcu aldı. Ama burada havayolunda olduğu gibi çok ciddi sübvansiyon var. Dünyanın hiçbir ülkesinde tren yolunda bu kadar düşük fiyatla taşıma yok.
Otobüsle seyahat eden yolcu sayısı 200 milyonlardan 140 milyona kadar geriledi. Otobüsçülüğün daha da küçülecek bir durumu kalmadı. Ama otobüs işletmeciliğinde atıl kapasite de var. Hep söylüyoruz, ulaşımı bütünleşik şekilde planlamak ve ulaşım modlarını hem altyapıda, hem üst yapıda, hem kentiçi ile hem şehirlerarası ile birbirine entegre etmek gerekiyor. Şu an ulaşım sistemi sürdürülebilir olmaktan çıktı. Çok ciddi kaynak israfları var.
Elektronik ortamda bilet satışı
Otobüs taşımacılığında da elektronik ortamda satılan biletlerin maliyet yükünün de ortadan kaldırılması ve yolcudan buna yönelik bir hizmet bedeli alınması gerekiyor. Otobüsçüden elektronik ortamda satılan biletler için herhangi bir ücret kesintisi yapılmaması ve bilet ücretinin de anlık olarak hesaba düşmesi gerekiyor.
Anadolu Otogarı
Öte yandan Anadolu Otogarı projesinin hayata geçmesine yönelik çalışmalarımız sürüyor. Kurtköy’de otogar yapılması için ilk adımlar atıldı. Önümüzdeki dönemin en önemli gündemi bu olacak. Türkiye’nin en modern, en kompakt, en ekonomik otogarını yaparak Anadolu Otogarı’nın Türkiye’ye örnek proje olmasını hedefliyoruz. Sektörün ihtiyaçlarına çok uygun bir otogar olmasını planlıyoruz. Yolcunun erişimini, ekonomikliğini ve sektörün ekonomikliğini ve işlevini sağlayacak bir otogar olacak. ■
