Eski yılları çok arayacağız!

Sektörümüz kışın zorlu şartlarından daralarak çıktı. Hakikaten, kış ayları istemediğimiz gibi geçti. Haziran ile birlikte Kurban Bayramı ve yaz tatili hepsi üst üste geldi ve sezon başlıyor. İçinde bulunduğumuz hareketlilik, geçmiş yıllarla mukayese edildiğinde ölçülebilir gibi değil. Yüzde 40-50 oranında daralma var. Bunu rakamlarla ifade etmem gerekirse, 2 Haziran 2025 günü İstanbul’dan 1400 otobüs kalkış yaptı; olması gereken ise 2500. Sektörümüz bu seviyeleri pandemi öncesinde görmüştü. Bayramla birlikte 2000 otobüsün kalkış yaptığını görebileceğiz. Yine 2500 seviyelerini görmek çok mümkün olmayacak gibi. Ekonomik durum sıkıntılı. Vatandaşlarımız artık eskisi gibi seyahat edemiyor. En önemli yolcu grubunu oluşturan öğrenciler de seyahat sıklıklarını çok düşürmüş durumda. Bayramda ve özellikle okulların tatil olması ile birlikte sezonda bir hareketlilik olacak ama hiçbir zaman geçmiş yıllarla mukayese edilir bir hareketlilik olmayacak. Eski yılları çok arayacağız. 

Ceza kesmekle övünmek doğru değil 

Bir yandan ekonomik sıkıntılar artıyor ama bir yandan da Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolu Taşıma Kanunu ile cezalara yönelik büyük artışlar söz konusu. Bakan Sayın Abdulkadir Uraloğlu, yaptığı açıklamada, kurallara uymayan otobüsçülere 10 milyon TL civarında cezalar kestiklerini söylüyor.  Ceza kesmekle övünmeleri doğru bulmuyoruz. Önemli olan trafik kazalarını önlemek. Cezaların arttırılması kazaların önlenmesinde bir etkendir ama otobüsçülere çok sudan sebeplerle cezalar kesiliyor artık. Bir saat değişikliği oldu, bu bildirilmedi diye otobüs firmasına hemen 25 bin TL ceza kesiliyor. Bunun gibi birçok ceza geliyor. Bir otobüsün 15-20 günlük kazancı bir anda elinden alınıyor. Cezaların bu kadar ağır olması kabul edilebilir. Elektronik ortamda denetim yapılabildiği için en ufak bir hata kolaylıkla tespit edilebiliyor. 

Cezalar çok ağır

İçişleri ve Ulaştırma Bakanlığı, bizim için cezalandırma bakanlığı haline geldi. Çok ciddi sıkıntılar var. Herhangi bir kasıt olmadığı halde bu yüksek cezalar çok ağır maliyetler yüklüyor. Bu cezalarla birlikte bu iş yürümez. Bu kadar ceza kesildiğinde, önümüzdeki süreçte zaten zor olan şoför bulma durumu daha da zor hale gelecek. Çok kolay kesilen cezalar nedeniyle kaptanlar limitleri dolduğu için sefere çıkamayacak. Şoför sorunu ülkemiz için hayati öneme sahip bir konudur. Bu cezaların yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor. 

Fahiş fiyat suçlaması yanlış 

Otobüs işletmecilerini her bayram öncesinde fahiş bilet fiyatları nedeniyle suçlamak da hiç adil değil. Firmaların aldıkları bilet tarifesindeki tavan ücreti bayram döneminde uygulamaları fahiş bir fiyat uygulanıyor anlamına gelmez. Fahiş fiyat uygulayan firmaları elektronik ortamda takip etmek çok kolay. Bu tür durumda zaten ağır cezalar geliyor ve firmalar bu yola başvurmuyor. Tavan ücretlerin uygulanması vatandaşa pahalı gelebilir ama artan maliyetleri otoyolların, köprü geçişlerinin, otogar çıkışlarının, personel ücretlerinin getirdiği maliyet yükünü kimse dikkate alıyor mu? 

Herkes kurallara uysun, Bayramda can kaybı olmasın

İstanbul’dan Trabzon’a giden bir otobüs; giderken tam dolu, dönerken de en az yarısı dolu şekilde bir sefer gerçekleştiremezse para kazanma şansı yoktur. Bunun için de otobüs işletmeciliği her geçen artan zorluklarla daralmaya devam edecek. Riskleri de her geçen gün artmaya devam edecek. Bu noktada sektörün de iç denetimlerini arttırmaları gerekiyor. Cezalar çok ağır. Hem firmaları hem şoförleri üzecek seviyeye geldi. Herkesin kurallara uyması şart. Bayramda kazaların ve can kayıplarının yaşanmaması için herkesin trafik kurallarına dikkat etmesi gerekiyor. 

Bu vesileyle herkesin Kurban Bayramını kutluyorum. ■