ÖTV’siz yakıt değil, ÖTV iadesi gündemimizde olacak

Sayın Bakan Binali Yıldırım,  İTO’daki toplantıda çok net mesajlar verdi. “ÖTV’ siz yakıt talebinizi bırakın” dedi. Biz ÖTV’siz yakıtı bıraktık zaten. ÖTV konusunu Sayın Cumhurbaşkanı ve Başbakan ile konuştuk. Toplu taşıma kapsamında olan kurumlara bile verilmiyor bu, İETT’ye bile verilmiyor.  Bir rejim meselesidir. Bunu biliyoruz. Sayın Bakan doğru söylemiştir. Bu konuda Hükümetin bütçesinden bunu çıkarması lazım. Bütçeden çıkmayan bir şey bize verilemez. Bunu biliyoruz biz. 

ÖTV iadesi yapılabilir

Biz sorunun, ÖTV’siz yakıt değil ama ÖTV iadesi olarak gündemde kalması gerektiğini düşünüyoruz. ÖTV iadesi toplu taşıma hizmetinde bulunanlara kısmen yapılabilir. Ben hâlâ bu görüşteyim. Özel tüketen bir taraf olmadığımız için bunu talep ediyoruz. ÖTV kalkmaz, çünkü TC Hükümetlerinin bütçesinde önemli gelir kalemlerindendir.  Onun için toplu taşımacılara yıllık kullanım üzerinden hiç değilse yüzde 10 oranında bir ÖTV iadesi yapılsın. Bugün için değil, ama geleceğe yönelik bir düzenleme yapılabilir.  Yıllık 90 ton tüketim kotası veya yıllık kullanım üzerinden faturasını gösteren, yıl sonunda, yüzde 5-10 indirimi iade olarak alır. Bu otobüsçüye de bir nefes aldırır. Bu İETT’ciye, servisçiye, D1-D2-D4 belgeli taşımacıların hepsine lazım. Dolayısıyla biz ÖTV’siz yakıtı değil ama ÖTV iadesini gündemde tutarız. ÖTV kalksın diye bir talebimiz yok. Sayın Bakanımız bunu yanlış anlamasın, anlamamıştır zaten. 

Biz toplu taşıma hizmeti yapıyoruz. Bir otobüsü tamamen kiralayan birisi toplu taşıma hizmeti yapmıyor. Ama şehirlerarasında, şehiriçinde toplu taşıma hizmeti yapan kuruluşların, hiç değilse özel otomobilden bir farkının olması lazım. ÖTV iadesini gündemde tutarız ve tutmaya devam edeceğiz. Bunun Ulaştırma Bakanlığından talep edilecek bir konu olmadığını da biliyoruz. Biz Sayın Bakanımızdan sadece destekçi olmasını istiyoruz. Yalnızca karayolu yolcu taşımacılığının toplu taşıma hizmeti kapsamına sokulmasını ve toplu taşıma yapanların yıl sonunda kısmen ÖTV iadesi almasını talep ediyoruz.

Mevzuatta verimlilik değişiklikleri 

Bizim Ulaştırma Bakanlığı’ndan verimlilik yönünde talebimiz var. Kapasite kullanımını doğru düzenlemeliyiz. Her isteyenin istediği yere, istediği saatte araba kaldırmaması lazım. Hat esasının getirilmesi lazım. Hat esasına ve bölgesel sefer planlamalarına Ulaştırma Bakanlığı’nın müdahale etmesi gerekiyor. Artık kimse boş araba kaldırmamalı. Mesela Artvin’den kalkan bir otobüs Samsun’dan yolcu almamalı. Buna bir düzenleme gerekiyor, yani her arabanın kalktığı yerden dolma esasının getirilmesi gerekiyor.  Otobüs illa Artvin’de dolmalı demiyoruz;  Artvin’den kalkan otobüs Hopa, Fındıklı, Arhavi, Rize’de kapısını kapatacak. Eğer yolcu yoksa o seferi yapmayacak. O seferi yaptığı zaman ne oluyor? Samsun’da aldığı yolcuya yüzde 50 indirim, ‘ne verirsen ver’ diyerek, kayıt dışı, korsan şekilde taşımacılık yapıyor. Otobüste mutlaka hat esasını ve sınıflandırmayı getirmemiz lazım. Bunu da mutlaka Bakanlık sağlamalı.  Birleşik sefer kavramını getirmek lazım. Samsun’dan Fethiye’ye direkt araba kaldıramazsınız. Bu arabanın toplayarak gelmesi lazım. Bu birleşik seferdir. Bir günde İstanbul’a beş araba kalkıyor ve beşi de Samsun’dan yolcu alıyor. Yok öyle bir şey. Herkes kendi yolcusunu taşıyacak. Nüfus planlaması yapılır; şu kadar otobüs kalkacak denilir. Ekspres sefer tanımı getirilebilir.   

Otobüsle seyahatin cazip hale getirilmesi 

Biz yüzde 90’ını kendimizin yapacağı düzenlemeler var. Kalan yüzde 10’u Bakanlıktan istememiz lazım. Bu mevzuat düzenlemeleri, toplu taşıma kapsamına alınmamız, en azından toplu taşıma üstünlüğünü elde ettiğimizde köprü, otoyol, feribotlarda geçiş üstünlüklerinin sağlanması, toplu taşıma indirimlerinin yapılması, otobüsle yolculuğun cazip hale getirilmesi lazım. Otomobillerin daha az kullanılması hem akaryakıtın daha az tüketilmesini ve daha verimli kullanılmasını sağlar.  Bu özellikten dolayı buna bir indirim yapılabilir. Otomobil kullananlar ÖTV’yi yüzde 70, otobüs kullananlar yüzde 60 ödesin gibi düzenlemeler yapılabilir.  Devletin bütçesinden, bize para verin demiyoruz. Özel tüketenlerden daha fazla alın, özel tüketmeyen toplu taşımadan daha az alın. Otomobiliyle keyfi için gezen kişiden ayrı tutun bizi. 

Bakan iki dedi diye ikide kalacak değiliz. İsteklerimiz daha fazla olabilir. Bakanlıklar arası koordinasyonun içinde sivil inisiyatif de olmalı. Sayın Bakan buna ‘Danışma Kurulu’ dedi.  Bu Danışma Kurulunun kurulması lazım. Bizimle ilgili düzenlemeler yapılırken biz içinde olmalıyız. Toplu taşıma özelliğimizin dikkate alınması ve mevzuata yerleştirilmesi gerekiyor. Danışma Kurulunu kurarsak, kendi düzenlemelerimizi, taleplerimizi doğru şekilde anlatabilir ve mevzuata yerleştirilmesini sağlayabiliriz.  Ondan sonra otogar yapımı,  işletim esasları, çıkış ücreti, maliyetler, bunları yapma ve yaptırma yetkisi, ölçeklerin açılmaması gibi birçok mevzuat düzenlemesi var. Ben Bakanlıktan otogarlara müdahale edilmesini istiyorum.  

Sektördeki şirketlerin kurumsal yapıları sıkıntılı. Bu sektörün eğitim seviyesi düşük. Bilet almayı eziyet ve maliyet olmaktan çıkaracak çalışmaya destek vermeyen bir anlayış var. Metro Turizm’de biz e-bilet çalışmasını da başlatıyoruz. Sektördeki firmaların mevzuat yönünden, muhasebe, vergi yönünden eksiklikleri var. Sektör kayıt dışında kalmayı tercih ediyor, e-bilete geçmekte çok istekli davranmıyor.  Bakanlığın bu konuda baskı yapması lazım. ■