28.03.2016, 14:37
Yeni Değerlendirme
2004’ten beri uygulanan Karayolu Taşıma Kanunu ve Taşıma Yönetmeliği, günlük ihtiyaçların gerektirdiği koşullarda defalarca değişti. Kaç defa değiştiğinin, kaç kez değişiklik önerilerisi getirildiğinin sayısını bile unuttuk.
Ulaştırma Bakanlığı, 7 Haziran seçimlerinden önce sektör mensuplarına ve kuruluşlarına bir yazı yazarak çalıştay düzenleyeceğini duyurmuştu. Bu çalıştay Hem Türkiye’nin iki defa seçim yaşaması hem Ulaştırma Bakanlığındaki kadroların zorunlu görev değişikliklerinden dolayı bir türlü yapılamadı. Biz, bu çalıştayın bir an önce yapılmasını bekliyoruz. Ama önce bu Yönetmeliğin yürürlükte kaldığı süreçteki uygulamalarla sektöre bakmamız gerektiğine inanıyoruz.
500 özmal koltuk
Şehirlerarası ve uluslararası yolcu taşımacılığının ana amiral gemileri B1 ve D1 belgeleridir. Karayolu yolcu taşımacılığının ana bileşeni bunlar. Otobüsle yolcu taşımacılığını mazi yapısı güçlü, özmal sayısı fazla, en ufak bir kaza dağılmayan, hatta mağdur olan yolcuların hakları ödenmeden kapanmak zorunda kalmayan, güçlü kuruluşlar yapmalıdır. Bu nedenle şehirlerarası tarifeli taşımacılık yapacak D1 firmaları en az 500 özmal koltuk ile kurulup arkasından bire 5 oranı getirilmesi gerektiğini belirttik. Ama Bakanlık, geçiş süreci ile D1’lerde özmalı 150 ile sınırlı tuttu. Koltuk oranlarını da bire beş, bire dört, bire üç ve bire iki yaptı. Oysa biz, işi bilen, hem firmaların güçlü özmallarının olmasını hem de bireysel otobüsçülerin de sistemde ağırlıklı olarak yer almaları gerektiğini düşünüyoruz. Çünkü Türk otobüsçülük tarihinde bireysel otobüsçülerin yeri tartışılamaz. Bireysel otobüsçülük sadece otobüsü firmaya getirip onun komisyonundan yararlanmak değil ki. Bir firma sahibi durumu, ‘biz’ diyor, ‘şoförleri otobüslere ortak ederken, bu firma benimdir duygusunu geliştirmek istedik ve başarılı olduk. Firmalarımızda kiralık araç kalmadı, bireysel otobüsçü kalmadı. Otobüslerin tamamı neredeyse bizim firmanın özmalı. Özmallarımızda maaşlı şoförler, muavinler, host ve hostesler çalıştırıyoruz’ sözleriyle özetledi.
Firmaların kalitelerinden çok hangi firmanın kaç özmalı varı konuşulmaya başlandı. Bu da otobüsçülüğü geri planda attı. Havayolu, demiryolu, denizyolu bizim doğal rakiplerimiz, biz bunlarla rekabet etmekten kaçmayız. Ancak geleneksel yapımızda var olan bireysel otobüsçüleri öldürmeyelim, onları tekrar sisteme kazandıralım. D1’lerdeki 1’e 2 olan, özmal kiralık oranını en az bire beşe çıkaralım. Tabii, kuruluştaki 150 koltuk olan özmal adedini, en az 500 özmal koltuğa çıkaralım, mevcut firmaların kazanılmış hakları olduğu için buna uyumunu sağlamaya çalışalım. Ama bundan sonra kurulacak herhangi bir D1 firması en az 500 koltuk ile kurulmalı ve taşıma kilometresi/mesafesi arttıkça koltuk sayısı mutlaka artırılmalı.
12 yıllık Karayolu Taşıma Kanun ve Yönetmeliği uygulaması bize gösterdi ki, biz Avrupa’nın ve dünyanın bu işi en iyi yapan ve bilgi birikimine sahip sektörüyüz. Yine de özmal sayısının fazla olmasından vazgeçemeyiz. Bireysel otobüsçülerin sistemden çıkmasına da razı değiliz. Bireysel otobüsçüler işi sahipleniyor… Biz de hizmet yarışında bireysel otobüsçüleri tam anlamıyla neredeyse bitirmek üzereyken, TOFED olarak sahipleniyoruz.
Bir diğer konu da acentelerin durumu… Yeniden değerlendirmemiz lazım. Yönetmelik ilk çıktığında, acentelere F belgesi getirildi. Şehirlerarası tarifeli taşıma yapanlara F1, uluslararası tarifeli taşıma yapanların acentelerine de F2 alma zorunluluğu getirildi. Sonradan şehirlerarası ve uluslararası tarifeli taşımaların aynı belge ile yapılabileceği görüldü. Bu, bize kombine taşımacılığı kazandırdı. Kara, deniz, hava, demiryolu taşımacılarının sadece hizmet yarışında olmaları, birbiri ile entegre olmalarını sağladı. Birbirine entegre taşımacılığı ulusal politika olarak savunuyoruz ama uçak bileti satanlar ayrı, İDO bileti satanlar ayrı, denizyolu satan ayrı, tren biletini satan ayrı, otobüsün yurtdışına satanı ayrı bir belge, kısa mesafeler için ayrı belge ile yapılabiliyor. Bunlar artık gülünç şeyler. Seyahat hizmeti veren her modun bilet satışı -ister iç hat isterse dış hat olsun- tek bir acentelik belgesinde toplanmalı. Aynı acenteden bütün biletleri alabilmeli vatandaş. Zaten şu anda, cep telefonu aracılığıyla kredi kartı numarasından istenilen bilet alınabiliyor. Neden acentelere bu kadar sınırlama getiriyoruz?
TOFED Başkanımız Birol Özcan, yoğun çalışma temposu içinde alelacele bir ameliyat geçirdi. Kendisine acil şifalar ve uzun ömürler diliyorum.
15
açık
