Yüksek hızlı demiryollarının (YHD) inşası boyunca ve halen vatandaşların tahliyesi, genel bir durumdur. Taşınan meskûnların sorumluluğu yerel hükümet yetkililerine düşmekte olup bunlar kotalara ulaşma ya da aşmaları ile ünlüdürler. Demiryolu hatlarındaki çalışmalar inşa zaman çizelgelerinin kısaltılması için sabit bir itme vasıtası ile belirlenmektedir. Örneğin Şanghay-Nanjing demiryolu hattı orijinal olarak belirlenenin yarısı süresinde, yani 4 yıl yerine 2 yılda tamamlanmıştır. Aynı şekilde Pekin Şanghay demiryolu hattı Temmuz 2011’de komünist partinin kuruluşunun 90.yıldönümü münasebeti ile planlanandan 18 ay önce yani 3 yıl içerisinde tamamlanıp işletime alınmıştır. İvedi üretim bir dizi olayın göstergesidir. Büyük açılış gününden sonra demiryolu hattı ani bir şekilde elektrik sistemi ve ekipman arızasına bağlı olarak 3 gün süre ile kapatılmıştır. Sadece ilk ay içerisinde düzinelerce güç ve performans kesintileri yaşanmış olup Ağustos 2011’de 54 yeni tren aracı sensör konularından dolayı geri çağrılmıştır. Demiryolu bakanlığı problemler için yaz fırtınaları ve rüzgârlarını zikretmiş ve problemlere karşın demiryollarının halen ortalama 165.000 yolcu/gün taşımacılık yaptığını belirtmiştir.
Yasa dışı taşeronlar ve trenlerin, rayların ve ilgili ekipmanın çalışmasını olumsuz etkileyen çok sayıda personel değişimi ile ilgili problemler dâhilindeson üründe ciddi miktarda bir kalite yoksunluğu ile karşılaşmak şaşırtıcı olmamaktadır. Örneğin temellerde kullanılan yüksek kalite çimento ve volkanik kül yerine mıcır ve kumun kullanımı, merkezi Çin’deki yoğun yağmurlardan sonra ray kesiminde çökmelere neden olmaktadır. Wuhan-Yichang hattında yoğun yağmur yağışının ardından 9 kilometrelik ray yerinden oynamış ardından da çökmüş olup bunun nedeni ise bunun nedeni ise temelde daha az maliyetli kullanımıdır ve projenin yöneticilerinin bu yolla da farklı şekillerde haksız kazanç sağladığı tespit edilmiştir. Bakanlıktan bir köstebek bu gibi uygulamaların imzasız bir şekilde oldukça yaygın olduğunu raporlamıştır. Demiryolu viyadükleri ve raylarının altyapı entegrasyonu uzmanlarca sorgulanmış olup bu kişiler ülkenin kömür santrallerinin (ki nerede ise dünyadaki bütün kömür santralleri anlamına gelmektedir) Çin demiryolu sisteminde mevcut beton santrallerinde kullanımı için gerekli kalitedeki uçucu kül miktarını üretemediğini belirtmektedir. Bakanlığın koyduğu yönetilemez son teslim tarihleri ve yetersiz denetimli kalite kontrol prosedürleri dâhilindeinşaat şirketleri için güvenlik protokollerinin devre dışı bırakılması mümkün olabilmektedir. Çin Demiryolu Mühendisliği Kurumunda görevli bir mühendis resmi bir devlet gazetesi olan People’s Daily’e (halkın günlüğü) verdiği demeçte ‘İnşaat işlerimizin kalitesini kesin olarak garanti edemeyiz’ ifadelerini kullanmıştır. Aynı mühendis yine bazı projelerde saha, tasarım ve inşa aşamalarının kontrolünün aynı anda yapıldığını da eklemiştir.
Çin’in en büyük ikinci altyapı müteahhidi olarak Çin Demiryolu Yapım Kurumu Limited Şirketi (Ltd. Şti.) Eylül 2013 itibari ile 87,8 milyar ABD Doları borç dâhilinde103,5 milyar ABD Doları mal varlığı açıklamıştır. 2012 yılında şirket sadece misafir ağırlamaya 135 milyon ABD Doları harcamıştır.
Guanxinin inşa ettiği sosyal ağdan dolayı Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile bile karşılaştırıldığında dahi rüşvet vasıtası ile yolsuzluğun izlenmesi ve tespiti zor olmaktadır. Resmi yetkililer; onların guanxi ağını yapılandıran koruyucu şemsiyelerine (baohusan) bağlı olarak büyük miktarlarda bahşiş ve rüşvet toplayabilme imkânına sahiptirler. Bu durumda bakan Liu ile Zhang Shuguang’ın bağlantısı rol oynamaktadır. Gri gelir ya da kaynağı belirsiz olan para ya yasallığı onaylanamayan para akışları, 2012 yılında Çin’in gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) %12’si olarak hesaplanmakta olan ve guanxi hediyelerinden kazanılanların yanı sıra rüşvet ve yolsuzluk paralarını içermektedir. Bu gir paranın %70’inüfusun en zengin %20’si tarafından kazanılmaktadır. Gri para Çin’de normal hayatın bir parçası olarak görülmekte olup hastane işlemlerinden okul kaydına kadar her yerde kullanılmaktadır. Rüşvetin bütünü ile yaygın olması herhangi bir insanın bir işi yürütür iken bütünü ile temiz kalmasını iyice zorlaştırmaktadır. Guanxi bağlamındaki rüşvet Çin’in yolsuzluk döngülerine sürekli katılıma örtülü isteğini göstermekte olup bu da ulusal kredi düzeyi ve itibarını değil ve fakat aynı zamanda da ülkenin hemen her ürününde uygulamada güvenlik ve entegrasyonu da etkilemektedir.
Devam edecek...
