Yüksek Hızlı Demiryollarında Çin ve Diğer Uluslararası Eğilimler - 5

İkinci olarak ise Tang 1997 yılında, yolsuzluğun yapısal zorluklar ve yaygın kuralsızlığa bağlı olabileceğini, yaygın yolsuzluğun ise bütün üyeler için eşit fırsatların temini adına ekonomik reform politikalarındaki başarısızlıklara yenilikçi bir cevap olduğunu değerlendirmektedir. Tang 1997 yılında şunları ifade etmiştir: ‘Bir taraftan kendiliğinden zenginleşme ve kişisel refahın kovalanması nihayetinde toplumsal onaylı bir hedef halini almıştır. Diğer taraftan ise Çinli insanların sadece çok küçük bir bölümü zenginleşebilmektedir’. Yu 2008 yılında zorluğun motivasyon olarak tanımlanabileceğini fakat eylem dönüşemediğini, bunun için fırsatlar gerektiğini ifade etmektedir.

Üçüncüsü ise fırsat meselesi sosyal bilimsel literatürde mantıksal seçim açıklamaları vasıtası ile geniş bir şekilde ifade edilmektedir. Çin hükümetinin halen devlet girişimleri (SOE_DG) vasıtası ile sanayinin çoğunluğunu elinde bulundurması dâhilinde fırsatlar devlet kurumları çalışanları için artmaktadır. Bu; refah kovalayıcılığı ve güç konumlarının terkibi, doğal olarak yolsuzluk düzeylerindeki artış ile sonuçlanmaktadır. 2008 yılında Yu şunları söylemektedir ‘kadrolar ve hükümet çalışanları, ilgili kanal karları ve dağıtılan takdirleri kendi ceplerine yönlendirmek noktasında bol fırsat tercihleri dâhilinde stratejik konumlarda görmektedirler. Reformlar esnasında yolsuzluk dağılımındaki değişimler reform politikalarına geçişteki adaptasyonlarını ve dolayısı ile de yolsuzluk fırsatlarını göstermektedir.

Dördüncüsü ise guanxi de dâhil olmak üzere Çin kültürü işlerin kolaylaştırılması için kişisel bağlantıların kullanımını normalleştirmektedir. Örneğin 2011 yılında Cheng, hükümet, endüstri ve akademiden oluşmakta olup kendi kendini devam ettiren bir üçlü sarmalı ifade etmekte olup bu sarmal uyum içerisinde çalışmakta ve tamamıyla ve açık bir şekilde belirsiz düzenlemeler, yetersiz bilgi ve artan karlar ile sonuçlanmaktadır. 2011 yılında Cheng üçlü sarmalın ulus ötesi kapitalist bir sınıf üretmiş olduğunu ve bunun da ahlaki kurumlardan dolayı kendi bütüncüllüklerini indirgemek sureti ile beyaz yakalıların suçlarında artan bir rol hedeflediğini önermektedir.

Söz konusu ahlaki düşüş Çin’e has değildir ve dünya genelinde gelişmiş ulusların kurumlarında da görülebilmektedir. 2011 ve 2013 yıllarında Lessig kurumsal yolsuzluk üzerine çalışmış olup bu da yolsuzluğun iyi niyetle yapılandırılmış olaniyi niyetli bir kaynaktan da ortaya çıkabilmektedir. ‘Kurumsal çöküntü; amaçları başarılması için liyakati önemsizleştirmek ya da asım amacından saptırmak yolu ile kurumsal etkinliği baltalayan yasal ve hatta hâlihazırda etik olan sistematik ve stratejik bir etki bulunduğunda kendini açığa çıkarmakta olup hem kurumun iç itibarı ve hem de kamunun kuruma olan itibarını zayıflatmayı ve amacı doğrultusunda ilerlemeyi de içermektedir. Çin’de iyi niyetli, yasal ve etik olan sürekli ekonomik büyüme itkisi, hükümet ve devlet destekli girişimlerin kamusal itibarını tehlikeye atabilecek olan yolsuzluk çıktıları ile sonuçlanabilir.

Devam edecek...